چگونگی بهره برداری و احیا سختی گیر رزینی

بطور کلی بهره بردای و راه اندازی سختی گیر رزینی باید دقیقا مطابق دستور العمل ارائه شده زیر صورت گیرد تا بتوانیم به نتیجه مورد نظر برسیم. همچنین باید دقت نمائیم که رزین سختی گیر دارای ظرفیت محدودی است و پیش از آنکه ظرفیت رزین سختی گیر اشباع گردد، باید عملیات احیاء رزین توسط محلول کلرید سدیم یا همان نمک انجام شود. بطورکلی هرگاه رزین کاتیونی با محلول نمک شستشو داده شود، خاصیت سختی گیری خود را باز می یابد و اصطلاحاً گفته می شود که رزین احیاء شده است.

اجزاء سختی گیر رزینی:

آشنایی با شیر چند راهه (سلو والو) سختی گیرهای رزینی:

شیرهای چند راهه سختی گیرهای رزینی دارای ۶ محل اتصال بوده که به تفکیک به آنها اشاره میکنیم:

1. ( INLET در مرکز) باید به لوله آب ورودی متصل شود
2. ( OUT سمت چپ) باید به لوله آب خروجی متصل شود
3. (BRINE) اتصال لوله آب نمک
4. (DRAIN ) اتصال به لوله تخلیه
5. TOP به بالا دستگاه
6.  BOTTOM به پایین دستگاه سختی گیر متصل میگردد.

این شیر دارای سه وضعیت کاری (RUN) ،(REGEN) ،(WASH) بوده که با چرخش اهرم قابل انتخاب می باشد. (نحوه عملکرد و کاربری آن در ادامه شرح داده شده است).

دستور العمل راه اندازی سختی گیر رزینی:

• ابتدا سختی گیر رزینی را پس از قرار دادن روی فونداسیون مناسب مطابق توضیحات صفحه قبل لوله کشی نمایید.
• سپس فلنج پایین سختی گیر را باز کرده و سیلیس های دانه درشت تر را به آرامی داخل دستگاه بر روی صفحه نازل ها بریزید. (دقت کنید نازل آسیب نبیند.) سپس روی آن را صاف کرده و فلنج پایین را به طور کامل بسته و آب بندی نمایید.
• اکنون فلنج بالا را باز کرده و سیلیس های ریزتر را داخل سختی گیر بر روی سیلیس های درشت تر بریزید.
• کیسه های رزین را به طور کامل بر روی سیلیس های ریخته شده در سختی گیر تخلیه نموده و فلنج بالا را محکم بسته و آب بندی نمایید.
• اهرم شیر چند راهه را بر روی وضعیت شماره ۳ (RUN) قرارداده و شیر شماره ۲ (خروجی) را بسته و شیر شماره ۴ (تخلیه) و شیر شماره ۱ (ورودی) را به مدت ۵ دقیقه باز نمایید تا سیلیس های دستگاه شسته شوند. سپس شیر شماره ۴ (تخلیه) را بسته و شیر چند راهه را به مدت ۱۰ دقیقه بر روی وضعیت شماره ۱ (WASH) قرار داده تا رزین های دستگاه نیز شسته شود.
• شیر چند راهه را بر روی وضعیت شماره ۳ (RUN) قرار داده و سختی گیر را از طریق شیر شماره ۶ هواگیری نمایید. با باز نمودن شیر شماره ۲ (خروجی) سختی-گیر آماده بهره برداری می باشد. (با افزودن نمک درون مخزن نمک و اضافه نمودن آب، دستگاه را جهت مرحله احیاء آماده نمایید.)

نکات مهم در بهره برداری از سختی گیرهای رزینی:

• سختی آب خروجی از سختی گیر رزینی همواره باید از طریق شیر نمونه گیری به وسیله کیت سختی  سنج کنترل گردد. به محض اینکه سختی آب از حد مجاز بیشتر شود، باید نسبت به عمل احیاء رزین اقدام نمایید.
• در زمان احیاء رزین اطمینان حاصل کنید فشار داخل مخزن سختی گیر بین ۱٫۷ بار تا ۳٫۵ بار باشد. اگر فشار داخل مخزن کم باشد، در مکش آب نمک اختلال ایجاد خواهد شد و در فشار های بالا ممکن است قطعات شیر چند راهه صدمه ببیند.
• بهتر است در فشارهای بالاتر از ۴٫۵ بار قبل از ورودی شیر چند راهه، از یک شیر فشارشکن استفاده نمائید، یا حداقل در زمان تغییر موقعیت دسته شیر چند راهه، شیر شماره ۱ (ورودی) را بسته تا از وارد شدن فشار ناگهانی به شیر چند راهه جلوگیری شود.
• حتما توجه داشته باشید که استفاده از نمک متبلور شده با خلوص بالا توصیه می گردد. زیرا اگر از سنگ نمک و یا نمک معمولی استفاده نمائید، به سبب ناخالصی موجود در نمک، عمر رزین بسیار کاهش یافته و رزین بطور کامل احیاء نمی گردد.
• میزان مکش آب نمک در کارخانه از پیش تنظیم شده است در صورت نیاز امکان تنظیم مجدد مکش آب نمک در پشت شیر چند راهه کنار لوله آب نمک وجود دارد. میزان مکش باید به گونه ای باشد که احیای رزین با آب نمک با غلظت حدود ۱۰% انجام شود.) کاهش مکش آب نمک می تواند به دلیل کاهش فشار درون سختی گیر باشد. همچنین لازم است کنترل شود عاملی موجب گرفتگی مسیرآب نمک سختی گیر نگردد.
• استفاده از آب های گل آلود و دارای مواد معلق و همچنین آب هایی که دارای املاح آهن، منگنز، مس و دیگر فلزات سنگین می باشند، رزین های سختی گیر را زود فرسوده و آبدهی دستگاه سخت گیر را کم می کند. بنابراین توصیه می شود قبل از ورود آب به دستگاه سختی گیر، مواد معلق موجود در آب توسط یک فیلترشنی از آب جداگردد.
• هنگام حرکت دادن دسته شیر چند راهه، آن را به آرامی به طرف خود کشیده و در موقعیت مورد نظر قرار دهید. زیرا ممکن است با رها کردن ناگهانی آن، قطعات داخلی شیر صدمه ببیند.
• توصیه می گردد سالی یکبار بدون اینکه شیر چند راهه باز شود از شکاف بین کلاهک و بدنه شیر، با گریس معمولی عملیات گریسکاری شیر چندراهه انجام گردد.
• ضروری است از یخ زدگی رزین و آب در سختی گیر جلوگیری به عمل آید. یخ زدگی موجب از بین رفتن رزین می گردد.

چگونگی بک واش و احیاء رزین سختی گیر:

الف) شستشوی معکوس: شیر شماره ۲ (خروجی) را بسته و شیر چند راهه را در وضعیت ۱ (WASH) قرار دهید. این عمل را به طور متوسط حدود ۱۰ دقیقه انجام دهید تا مواد معلق از لوله تخلیه خارج شده و فشردگی بستر رزین کاهش یابد.
ب) شستشو با آب نمک: شیر شماره ۳ (آب نمک) را باز کرده و شیر چند راهه را تا زمانی که دو سوم آب نمک موجود در ظرف نمک مصرف گردد در وضعیت ۲ (REGEN) قرار دهید. با این عمل آب نمک از مخزن نمک کشیده شده و پس از واکنش با رزین از مسیر لوله تخلیه سختی گیر خارج می گردد.
ج) شستشوی رزین با آب خام: شیر شماره ۳ (آب نمک) را بسته و شیر چند راهه را در وضعیت ۳ (RUN) قرار داده و شیر ۴ (تخلیه) را تا زمانی که نمک اضافی از سختی گیر خارج شده و آب خروجی از آن کاملاً شیرین شود باز بگذارید.
د) بهره برداری: اکنون با باز نمودن شیر شماره ۲ (خروجی) سختی گیر آماده بهره برداری است.(شیر چند راهه در همان وضعیت ۳ (RUN) باشد.
هـ) تهیه آب نمک: با افزودن نمک درون مخزن نمک و اضافه نمودن آب، سختی گیر رزینی را جهت مرحله احیاء آماده نمایید.