بایدها و نبایدهای داکت اسپلیت | دماتجهیـز

اکنون باید بپذیریم داکت اسپلیت یا کولر اسپلیت‌های کانالی از تازه واردهای صنعت تهویه مطبوع هستند که استفاده از آن‌ها در چند سال اخیر در صنعت ساختمان و تاسیسات رشد زیادی داشته و از سهم بازار کولرهای آبی و اسپلیت های تک پنل تا حدودی کاسته است.
با توضیح مختصری در مورد داکت اسپلیت و روش کار کرد آن به بررسی علت استقبال از آن در بین سازندگان و مشکلات و محدودیت های آن می‌پردازیم. در نهایت با ذکر پیشنهاد هایی برای بهره‌وری بیشتر از آن این مقاله را به پایان خواهیم رساند. لطفاً با ما همراه باشید.

اجزا و نحوه عملکرد داکت اسپلیت

همانطور که می‌دانید داکت اسپلیت از دو قسمت تشکیل شده است که یونیت داخلی آن معمولاً در بالای سقف کاذب هر واحد و در دهانه کانال قرار می‌گیرد. داکت اسپلیت دارای فن فشار بالایی است که توسط آن هوای سرد را از روی اواپراتور (پنل داخلی) دستگاه وارد کانال توزیع هوای داخل هر واحد می‌کند.
کارکرد داکت اسپلیت بر اساس سیکل کامل تبرید بوده و شامل اجزایی مانند کمپرسور، کندانسور و اواپراتور است. البته همانگونه که از نامش پیداست (اسپلیت) این دستگاه به صورت دو تکه بوده و کمپرسور و کندانسور آن در فضای بیرونی و اواپراتور آن در فضای داخل هر واحد قرار می‌گیرد.

این دستگاه معمولاً از ظرفیت 2 تن تبرید تا 5 تن تبرید مورد استفاده قرار می‌گیرد با توجه به نوع اواپراتور DX (Direct Expansion) آن، سرما دقیقاً در محل مورد استفاده تولید شده و بنابراین اتلاف انرژی در طول لوله کشی بین دو یونیت وجود ندارد.

داکت اسپلیت ها معمولاً در دو نوع "فقط سرد" و "سرد و گرم" قابل ارائه می‌باشند البته این نکته را نباید فراموش کنید که در مدل (سرد و گرم) گرمای تولید شده توسط سیکل معکوس برودتی بوده و با استفاده از شیر برقی، مدار فرمان کامل‌تر و پمپ حرارتی انجام پذیر است، بنابراین در این حالت برای تولید گرما هم نیاز به مصرف برق خواهد داشت. اما تامین کنندگان برای تولید گرما، نصب یک کویل مسی آبگرم در قسمت خروجی هوای یونیت داخلی را پیشنهاد می‌کنند. در این شرایط آب گرم به وسیله پکیج یا موتورخانه مرکزی گرم شده و پس از انتقال آب گرم به کویل گرمایش هر داکت اسپلیت توسط فن دستگاه هوای گرم در فضاهای مختلف هر واحد توزیع می‌شود. با این توضیحات دستگاه‌های سرد و گرم در شرایط اضطراری و یا در صورت قطع گاز یا عدم وجود پکیج یا هر مولد آب گرم بسیار کاربردی می‌باشند.

علت استقبال از داکت اسپلیت ها

مستقل بودن سرمایش و گرمایش و هزینه برق مصرفی برای هر واحد مهمترین علت مورد توجه قرار گرفتن این دستگاه است. از طرفی با توجه به عدم نیاز یونیت کمپرسور برای هر اتاق، فضای کمتری برای یونیت‌های خارجی در مقایسه با کولرهای گازی اسپلیت مورد نیاز است.

مورد مهم دیگر این است که سازندگان و کارفرمایان محترم در صورت انتخاب داکت اسپلیت نیازی به تخصیص فضا برای عبور کانال عمودی کولرهای آبی از طبقات بالا به پایین و کاهش متراژ مفید در واحد نخواهند داشت که این موضوع تمایل استفاده از این سیستم را در بین آنها بیشتر می‌کند. و در نهایت کیفیت بالاتر هوای خروجی و سطح آسایش بیشتری که داکت اسپلیت در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌دهد موجب استقبال روز افزون از این دستگاه شده است.

اما محدودیت ها و مشکلاتی نیز در استفاده از این دستگاه‌ها وجود دارد. از جمله آنها می‌توان به صدای تولیدی نسبتاً زیاد یونیت های داخلی بزرگ، عدم امکان کنترل دما در فضاها و اتاق های مختلف هر واحد، مصرف برق بیشتر به دلیل سرد شدن فضاهایی که در ساعات مختلف شبانه روز مورد استفاده نیستند (سالن و نشیمن) در شب و (اتاق خواب) در روز و مشکل عدم گردش هوا در هنگام بسته بودن درب اتاق ها اشاره نمود.

چند پیشنهاد کاربردی جهت رفع محدودیت های داکت اسپلیت ها

البته پیشنهادهایی برای رفع بعضی از این محدودیت ها وجود دارد که با صرف هزینه های جزئی تا حد زیادی مرتفع خواهد شد. در خصوص صدای تولیدی می‌توان با رعایت مواردی آن را کاهش داد. مثلا در صورت امکان، یونیت داخلی در فضای دور از اتاق های خواب و سالن نشیمن نصب شود. معمولاً پاگرد ورودی ساختمان مکان مناسبی برای قرار گیری یونیت داخلی می‌باشد. مورد دیگر استفاده از کانال برگشت است، سازندگان معمولاً هوای برگشت را از زیر دستگاه می‌گیرند اما نصب حداقل چندمتر کانال برگشت کمک بسزایی در کاهش صدا خواهد کرد.

روش دیگری که برای کاهش سطح صدای داکت اسپلیت پیشنهاد می شود، استفاده از سطح مقطع مناسب کانال ها می‌باشد؛ به طوری که سرعت عبور هوا در کانال بین 500 تا 800fpm باشد، این امر علاوه بر کاهش صدا افت فشار ایجاد شده را کاهش داده و توزیع هوا در دریچه های دورتر را مناسب تر خواهد کرد.

از دیگر مشکلات مطرح شده عدم کنترل مستقل دما در فضاهای مختلف هر یک از واحدها می‌باشد. این امر با طراحی درست و ابعاد صحیح انشعابات کانال و با در نظر گرفتن فاصله تا یونیت داخلی تا حدی قابل کنترل است اما در نهایت استفاده از دریچه و دمپر مکانیکی یا برقی در هر دریچه خروج هوا این مشکل را رفع خواهد کرد.

در مورد سرمایش فضاهایی که در ساعاتی از شبانه‌روز به آنها نیاز نداریم، پیشنهاد می‌شود از دو دستگاه داکت اسپلیت استفاده شود و فضای اتاق های خواب و نشیمن به طور جداگانه کنترل شوند. این کار هزینه‌های برق مصرفی را تا حدود 40 درصد کاهش خواهد داد. بطور کلی اگر متراژ واحد مورد نظر بیشتر از 120 تا 130 متر مربع باشد، بهتر است از دو دستگاه داکت اسپلیت کوچکتر برای هر واحد که یکی به سالن و پذیرایی و دیگری به اتاق خواب‌ها اختصاص داده خواهد شد استفاده گردد. در این‌صورت علاوه بر کاهش مؤثر مصرف برق به دلیل عدم همزمانی کارکرد دستگاه‌های سالن پذیرایی (در روز) و اتاق‌ها (در شب)، خواهید توانست  دستگاه‌های با ظرفیت کمتر و صدای کمتری در سقف کاذب ورودی واحد و سقف کاذب راهرو اتاق خواب‌ها نصب نمائید!

مشکل دیگر اختلال در تهویه و تنظیم دمای هوای هر اتاق با بسته شدن درب آن ها ایجاد می‌شود که برای رفع این مشکل نیز دو راه حل پیشنهاد می‌شود. راه حل اول کانال کشی هوای برگشت از هر اتاق تا بخش مکش هوای داکت اسپلیت است که اجرای آن تا حدودی مشکل و هزینه بر خواهد بود اما کاملاً مؤثر و به شدت کاربردی است!
راه دوم استفاده از شبکه گیریل در پایین درب‌های هر اتاق می‌باشد که در هنگام بسته بودن درب اتاق نیز امکان جریان و برگشت هوای هر اتاق به سالن و نهایتاً مکش آن در اواپراتور داکت اسپلیت وجود داشته باشد. البته این کار تا حدودی موجب کاهش حالت خصوصی اتاق‌ها در واحد می‌گردد.

در پایان برای صرفه جویی در مصرف انرژی پیشنهاد می‌شود حتی المقدور از داکت اسپلیت‌های اینورتر دار استفاده شود. همچنین به فاصله محل نصب یونیت داخلی و خارجی توجه کنید که خیلی زیاد نباشد! و نهایتاً  مورد دیگری که در هنگام اجرا باید مورد توجه قرار گیرد، استفاده از کانال‌های پیش عایق یا عایق کاری کانال های توزیع هوا در بالای سقف کاذب می‌باشد.

محاسبه تقریبی ظرفیت داکت اسپلیت

با در نظر گرفتن پارامترهایی مانند متراژ، مساحت محیط، درصد رطوبت و موقعیت جغرافیایی می‌توانیم داکت اسپلیت با ظرفیت مناسب را انتخاب کنیم. برای مثال؛ اگر ضریب هوای تهران 400 و متراژ محیط مسکونی مد نظر 100 مترمربع باشد، با ضرب این اعداد ظرفیت داکت اسپلیت مناسب رابه دست می‌آوریم 40000=400*100
جدول زیر نسبت تقریبی ظرفیت داکت اسپلیت به متراژ محیط در هوای معتدل را نشان می‌دهد.

نکته مهم: قبل از انتخاب و خرید داکت اسپیلت مورد نیاز، علاوه بر توجه به ظرفیت و حجم هوادهی کافی داکت اسپلیت انتخابی برای متراژ فضای مورد نظر، باید به موضوعات مهم دیگر مانند، نوع تک فاز یا سه فاز بودن برق مورد نیاز دستگاه، امکان تامین برق در واحد و همچنین ابعاد فیزیکی خصوصاً ارتفاع پنل داخلی داکت اسپلیت جهت امکان قرارگیری در بالای سقف کاذب واحد مربوطه توجه و دقت کافی داشته باشید.

 دمـاتجهیــز؛ بهترین قیمت ها و برند های تجهیزات تأسیسات ساختمان 

سخن پایانی

شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره در ساعات اداری با کارشناسان واحد تهویه مطبوع مجموعه تخصصی دماتجهیز از طریق شماره تلفن 88822550-021 تماس حاصل فرمایید.

مقالات مرتبط

جهت کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌شود مطالب مرتبط با مقاله "بایدها و نبایدهای داکت اسپلیت" را نیز مطالعه فرمایید.

• نحوه انتخاب داکت اسپلیت
• چه زمانی باید از داکت اسپلیت باید استفاده شود
• تفاوت و مقایسه کولرگازی با داکت اسپلیت
• مصرف برق داکت اسپلیت

منتظر تماس و مشتاق دیدارتان در مجموعه تخصصی دماتجهیز هستیم

با اشتراک گذاری مقاله فوق در شبکه های اجتماعی، دوستان خود را از مطالب مهم آن آگاه سازید.