چه زمانی باید از داکت اسپلیت استفاده شود؟

به طور کلی استفاده از داکت اسپلیت ها برای تأمین سرمایش و گرمایش انواع آپارتمانهای مسکونی، اداری، ویلاها و ... بعنوان یک گزینه لوکس با هزینه برق مصرفی متعادل، بسیار پرکاربرد و گزینه مناسبی است. داکت اسپلیت ها عموما به جای چند اسپلیت در یک واحد مورد استفاده قرار می گیرند. با استفاده از داکت اسپلیت ها علاوه بر استقلال دمایی در تامین سرمایش و گرمایش برای هر واحد از آپارتمان بصورت مستقل، همچنین هزینه های نگهداری و بهره برداری از این سیستم برودتی به شدت کاهش می یابد. در این مقاله درباره انواع، مزایا، معایب و کاربردهای دستگاه داکت اسپلیت صحبت می کنیم.

ویژگی ها و نحوه عملکرد داکت اسپلیت

از بارزترین ویژگی های داکت اسپلیت ها، تامین هوای خنک در تابستان و تامین هوای گرم در زمستان برای کلیه فضاها در یک واحد آپارتمان توسط کانالهای اجرا شده در بالای سقف کاذب همان واحد می‌باشد.
داکت اسپلیت ها متشکل از 2 بخش (یونیت داخلی هواساز و یونیت خارجی) می باشند که این 2 بخش توسط 2 لوله مسی رفت و برگشت به یکدیگر متصل شده و قادر به تامین هوای سرد و گرم و توزیع آن توسط کانال های داکت اسپلیت به اتاق ها یا سالن در هر واحد آپارتمانی (از بالای سقف کاذب) هستند.

به طور کلی در قسمت کندانسور داکت اسپلیت ها یا همان یونیت خارجی، گرمای گرفته شده از فضای داخلی ساختمان به همراه گرمای ناشی از تراکم گازمبرد در کمپرسور به محیط بیرون منتقل می‌گردد. بدین صورت که گاز مبرد با دمای بالا در حین گردش از میان لوله های مسی کویل حرارتی و از طرفی دمیدن هوا بر روی صفحات کندانسور گرمای خود را به بیرون منتقل کرده به طوری که ماده مبرد در خروجی کندانسور به مایع تبدیل می‌گردد.

در ادامه مایع مبرد با عبور از شیر انبساط بصورت ناگهانی فشار و دمای آن کاهش یافته و با گردش در کویل اواپراتور نصب شده در فضای داخلی، گرمای فضای داخلی ساختمان را جذب کرده و این فضاها را خنک می‌نماید.

چه زمانی باید از داکت اسپلیت استفاده شود؟

از داکت اسپلیت در چه مکان‌هایی می‌توان استفاده نمود؟

- ساختمان‌های مسکونی و خانه‌ها
- مراکز بهداشتی، درمانی و مطب‌های پزشکی
- محیط‌های صنعتی و کارخانجات
- مراکز تجاری و فروشگاه‌ها
- ساختمان‌های اداری و شرکت‌ها
- رستوان‌ها
- هتل‌ها و مراکز رفاهی
- ویلاها

مزایای استفاده از داکت اسپلیت

- هزینه‌ نصب و راه‌اندازی پایین
مهم‌ترین دلیل کاربرد اینگونه سیستم‌ها، استقلال در هزینه های برقی مصرفی هر واحد و کمتر بودن هزینه‌ی ابتدایی خرید و راه اندازی آن که حدوداً 50% از دیگر سیستم‌های تهویه مطبوع در ظرفیت مشابه مانند فن‌کویل و مینی‌چیلر کمتر است می‌باشد.

- توزیع هوایی تمیز
بدلیل گردش هوای داخل در پنل داخلی داکت اسپلیت و عبور آن از میان فیلتر هوای دستگاه، معمولاً هوای خروجی از داکت اسپلیت نسبت به هوای محیط خارج از ساختمان در تابستان و زمستان دارای کیفیت بهتری بوده و دارای گرد و غبار و سایر آلاینده های کمتری است.

- بهره‌گیری از فناوری‌های اینورتر «متغیر» یا دور عادی
داکت‌اسپلیت‌ها در ۲ نوع اینورتردار (که به طور اتوماتیک نحوه عملکرد کمپرسور را مدیریت می‌نماید) و در نوع عادی (که موتورهای‌ الکتریکی‌ای آن با دورهای ثابت هستند) موجود است، نوع اینورترها در زمان خنک شدن محیط به صورت خودکار روی دور کم و در صورت گرم شدن در تابستان نیز روی دور زیاد قرار می‌گیرند و این عمل باعث مصرف کمتر برق به صورت اتوماتیک می‌گردد اما در اسپلیت‌های بدون اینورتر کمپرسور دستگاه با حداکثر قدرت کار می‌کند و به صورت مداوم حداکثر برق مصرف می‌شود، مگر اینکه خودتان به صورت دستی آن را کم و یا خاموش نمایید.

توجه داشته باشید که در داکت اسپلیت‌ها معمولاً از کمپرسورهای اسکرال استفاده شده است، این مدل کمپرسور از سایر کمپرسورهای موجود ارزان‌تر است و علاوه بر آن در آنها از قطعه‌های دارای تحرک و کارکرد بالا در آنها کمتر استفاده شده است، به همین جهت نسب به دیگر کمپرسورهایی که در بازار هستند لرزش و صدای کمتری دارند؛ ضمناً در دستگاه‌هایی مانند مینی‌چیلرها نیز از کمپرسورهای نوع اسکرال با فناوری اینورتر بهره می‌گیرند.

- فیلتر هوای ورودی
عموماً تمامی داکت اسپلیت ها حداقل مجهز به یک فیلتر هوا (با قابلیت تمیزکاری و شستشوی آسان) در مسیر هوای ورودی به داکت اسپلیت می‌باشد؛ به طوری که اکثر گرد و غبار موجود در هوا و دیگر آلاینده های تنفسی جذب این فیلتر می‌گردد به طوری که داکت اسپلیت هوایی خنک و مطبوع را برای کاربران به ارمغان می‌آورد.
و نکته قابل ذکر اینکه باید لزوماً حداقل هر 6 ماه یکبار فیلتر پنل داخلی داکت اسپلیت‌ها باز و با آب گرم کاملاً شسته شود.

- تفکیک مبلغ شارژهای واحدهای تمام ساختمان‌
داکت اسپلیت‌ها، برعکس سیستم‌های مرکزی‌ همچون چیلر‌ها، این امکان را به شما می‌دهند که میزان مصرف برق هریک از داکت اسپلیت ها را بنا بر نیاز به صورت جداگانه محاسبه گردد، به طوریکه هر واحد قادر است بر مصارف برق برودتی و حرارتی دستگاه خویش نظارت و مدیریت نماید.

- استفاده از داکت اسپلیت بجای اسپلیت‌ها
در صورتی که از داکت‌اسپلیت به جای چندین اسپلیت یا همان کولرهای گازی استفاده نمایید خواهید دید که اولاً تعداد پنل های کندانسور بیرونی در ساختمان کمتر و ثانیاً هزینه های تعمیر و نگهداری نیز کمتر خواهد بود.

- کم کردن رطوبت‌ موجود در هوای اطراف
داکت اسپلیت همچون مینی‌چیلرها و کولرهای گازی‌، براساس سیکل تبرید کار می‌کند و در روزهای گرم تابستان میزان رطوبت هوای محیط را جذب و به وسیله‌ی کویل‌های سردکننده، هوای خنک‌تر را به محیط منتقل می‌کند. (برای مناطق جنوبی و شمالی ایران نیز که دارای هوای شرجی هستند بسیار مناسب است)

- گرم کننده‌ی خوب و قوی داکت‌اسپلیت‌ها
داکت‌اسپلیت‌ها قادرند در فصل زمستان سیستم گرمایش ساختمان را نیز برای شما فراهم کنند؛ از آنجایی که استفاده از انرژی گاز نسبت به انرژی برق بصرفه‌تر است و همچنین برخی مناطق کشور دارای آب‌ و هوایی بسیار سرد هستند، پیشنهاد می‌گردد جهت گرم کردن فضای داخلی ساختمان داکت اسپلیت مجهز به یک کویل‌ آب گرم‌کننده‌ درون یونیت‌ داخلی دستگاه باشد که آب‌ گرم از طریق پکیج‌ به آن وارد شده و در فصول سرد مثل زمستان‌ و پاییز آب گرم وارد یونیت‌ درون داکت‌اسپلیت‌ شده‌ و پس از چرخیدن فن‌های دستگاه‌، گرما به داخل سالن‌ و اتاق‌ها منتقل می‌گردد.

مزایای داکت اسپلیت

معایب داکت اسپلیت

- هوا با دمای تنظیم شده در قسمت اواپراتور (یونیت داخلی) با کانال های توزیع کننده به قسمت های مختلف ساختمان هدایت و توزیع می‌شود که در نتیجه دمای همه اتاق ها و سالن ها یکسان خواهد بود و کاربر هر اتاق نمی تواند دمای مورد نیاز خود را مستقل و جداگانه از سایر اتاق ها تنظیم کند.
- از دیگر معایب داکت اسپلیت ، صدای کارکرد آن است. در اواپراتور (یونیت داخل ساختمان) یک فن بزرگ نصب می شود تا بتواند هوا را از طریق کانال اجرا شده در بالای سقف کاذب به اندازه کافی به تمام اتاق ها و سالن ها برساند. قطعاً استفاده از فن هوادهی بیش از حد بزرگ، صدای بیشتری نیز ایجاد می کند و این صدا گاهاً از طریق کانال ها به داخل همان واحد منتقل می شود.
- از داکت اسپلیت نمی‌توان در بالای آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی استفاده نمود.

انواع داکت اسپلیت

داکت اسپلیت ها به دو نوع معمولی و اینورتر تقسیم می شوند. در نوع اینورتر، موتور الکتریکی با دور متغیر کار می کند و دارای سرعت بالایی می باشد. این امر سبب می شود تا علاوه بر این که دستگاه سریع تر کار کند، در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود.
دور کمپرسور با توجه به میزان دمایی که برای آن تنظیم می کنید متغیر است و می تواند در مواقعی که محیط خنک شده، دور موتور (کمپرسور) نیز کم شود و هرگاه دمای محیط دوباره گرم شد، دور موتور (کمپرسور) نیز زیاد شود، به همین دلیل این ویژگی سبب کاهش مصرف انرژی و صرفه جویی در آن می شود.
در نوع معمولی داکت اسپلیت، دور الکتریکی موتور ثابت است و تنها به صورت دستی و با ریموت می توان میزان آن را کم یا زیاد کرد. همین امر سبب پرمصرف بودن داکت اسپلیت معمولی شده است.

برآورد تقریبی ظرفیت داکت اسپلیت

با در نظر گرفتن پارامترهایی همچون نوع کاربری، مساحت و زیربنای مفید ساختمان و میزان درصد رطوبت موجود در هوای بیرون در تابستان می‌توانیم داکت اسپلیت با ظرفیت مناسب را انتخاب نماییم.
جدول زیر نسبت تقریبی ظرفیت داکت اسپلیت به متراژ محیط در هوای معتدل را نشان می دهد.

ظرفیت داکت اسپلیت (BTU)	متراژ زیربنا برای طبقه زیر سقف	متراژ زیربنا برای طبقات دیگر
18000	تا 25 متر مربع	تا 40 متر مربع
24000	تا 30 متر مربع	تا 50 متر مربع
30000	تا 40 متر مربع	تا 60 متر مربع
36000	تا 60 متر مربع	تا 85 متر مربع
48000	تا 75 متر مربع	تا 110 متر مربع
60000	تا 100 متر مربع	تا 150 متر مربع

نکته مهم: قبل از انتخاب و خرید داکت اسپیلت مورد نیاز، علاوه بر توجه به ظرفیت و حجم هوادهی کافی داکت اسپلیت انتخابی برای متراژ فضای مورد نظر، باید به موضوعات مهم دیگر مانند، نوع برق تک فاز یا سه فاز مورد نیاز دستگاه، امکان تامین برق در واحد و همچنین ابعاد فیزیکی خصوصاً ارتفاع پنل داخلی داکت اسپلیت جهت امکان قرارگیری در بالای سقف کاذب واحد مربوطه توجه و دقت کافی داشته باشید.

چنانچه متراژ واحد مسکونی یا اداری شما بیشتر از 130 متر مربع باشد، بهتر است از 2 دستگاه داکت اسپلیت کوچکتر یکی برای اتاق ها (با نصب در سقف کاذب راهرو و بین اتاق ها) و یک دستگاه برای قسمت پذیرایی ساختمان (با نصب در سقف کاذب ورودی واحد) استفاده نمایید.

اجزای تشکیل دهنده داکت اسپلیت

اجزای داخلی تشکیل دهنده هر داکت اسپلیت به شرح زیرند:

یونیت داخلی داکت اسپلیت

یونیت داخلی دستگاه داکت اسپلیت، درواقع همان هواساز است که در محیط تهویه شونده (اتاق) نصب می‌شود و در میان سرویس کاران به پنل داخلی نیز معروف است. به‌طور کلی اجزای تشکیل دهنده یونیت داخلی به شرح زیر است:

- مبدل اواپراتور- فن اواپراتور
- فن هوادهی و بلوور فن اواپراتور (دمنده‌ی هوا)
- لوله مویین- سینی درین
- فیلتر هوا
- برد دستگاه
- باکس دستگاه

در طی فرایند خنک‌سازی هوا از طریق داکت اسپلیت ها، همزمان با کاهش دما به طور کلی رطوبت موجود در هوا نیز از طریق تقطیر بخار اشباع هوا بر روی کویل سرد در یونیت داخلی جذب آن شده و سپس از طریق سینی درین قطرات آب ناشی از تقطیر رطوبت موجود در هوا در قسمت زیرین دستگاه جمع آوری شده و از آنجا به محیط بیرون هدایت می‌گردد. گاز مورد استفاده در داکت اسپلیت از نوع گازهای R22 و R410 می باشد.

نحوه قرارگیری کندانسورها و فن ها به ظرفیت داکت اسپلیت بستگی دارد. یونیت داخلی دستگاه داکت اسپلیت به سقف متصل شده و در بالای سقف کاذب نصب می‌گردد. در دستگاه داکت اسپلیت، جهت توزیع هوا از کانال گالوانیزه عایق شده، کانال‌های پلی‌یورتان و لوله‌های فلکسی عایق‌دار استفاده می‌شود که این کانال‌ها در مقابل دستگاه نصب شده و جریان هوا را به محیط‌های تهویه شونده موردنظر در هر واحد منتقل می‌نماید.

داکت اسپلیت گرین

یونیت خارجی داکت اسپلیت

یونیت خارجی داکت اسپلیت، دستگاهی است که در فضای باز (همچون پشت بام یا تراس ساختمان) نصب می‌گردد. یونیت خارجی در بین سرویس کاران به کندانسور یونیت نیز معروف است. ابعاد و وزن آن باتوجه به ظرفیت برودتی و برند دستگاه متفاوت است. به‌طور کلی اجزای تشکیل دهنده یونیت خارجی داکت اسپلیت به شرح زیر است:

- کمپرسور- خازن کمپرسور
- کویل کندانسور
- الکتروموتور و فن کندانسور
- خازن فن کندانسور
- پروانه فن
- شیرهای سرویس
- ترمینال برق
- شیر چهار طرفه
- باکس دستگاه
- آکومولاتور

تمامی اجزای نام برده شده در بالا، در یونیت خارجی دستگاه داکت اسپلیت قرار دارند که مهم‌ترین آنها، کمپرسور و کندانسور است. شکل کمپرسورهای یونیت خارجی معمولا روتاری یا اسکرال است و از راندمان بالایی برخوردار می باشد. کویل کندانسور، دارای الکتروموتور و فن می باشد. همچنین شیر چهارطرفه برای معکوس کردن حالت سرمایشی و گرمایشی بکار می رود.

نکات هنگام نصب یونیت‌های داخلی و خارجی داکت اسپلیت

از جمله نکات مهمی که هنگام نصب هر یک از یونیت های داخلی و خارجی داکت اسپلیت باید رعایت نمایید عبارتند از:

نصب یونیت داخلی

- حداقل فاصله موردنیاز در اطراف دستگاه جهت نصب و سرویس، درنظر گرفته شود.
- حتی الامکان، یونیت داخلی را در نزدیکی اتاق‌های خواب نصب نکنید.
- حداقل فاصله ۱/۵ متری بین دهانه خروجی دستگاه و اولین تیک آف در کانال توزیع هوا رعایت گردد.
- نصب و اجرای کاملاً تراز شده و افقی پنل داخلی در بالای سقف کاذب و کندانسور بیرونی.
- فضای لازم جهت نصب کویل آبگرم و برزنت بین خروجی دستگاه و دهانه ورودی کانال درنظر گرفته شود.
- پروفیل دریچه بازدید به‌گونه‌ای اجرا گردد که فضای لازم جهت سرویس دستگاه فراهم باشد.
- در صورتی که کانال برگشت تعبیه نشده باشد، حتماً محل نصب دستگاه را هوابند نموده تا فقط هوای بالای سقف کاذب همان واحد توسط دستگاه مکش شود.
- جهت خروج آب درین، شیب لازم دستگاه درنظر گرفته شود.
- آب درین یا تقطیر دستگاه داکت اسپلیت نباید مستقیماً به چاه فاضلاب منتقل گردد.

نصب یونیت خارجی

- بهتر است که یونیت خارجی پایین‌تر از یونیت داخلی نصب شود (یعنی یونیت خارجی در طبقه همکف و یونیت داخلی در طبقات بالاتر).
- در صورتی که یونیت خارجی بالاتر از یونیت داخلی نصب می‌گردد، به‌ازای هر ۵~۷ متر ارتفاع لوله مسی، یک تله روغن درنظر گرفته شود تا روغن موجود در کمپرسور به یونیت داخلی منتقل نشود و باعث کاهش عملکرد و نهایتاً خرابی کمپرسور نگردد.
- بهتر است با نصب آفتابگیر یا سایه‌بان روی یونیت بیرونی، از برخورد نور مستقیم خورشید به دستگاه جلوگیری شود، با این کار، راندمان دستگاه افزایش می‌یابد.
- آفتابگیر یا سایه‌بان به‌گونه‌ای نباشد که برای انتقال حرارت کندانسور مشکلی ایجاد کند.
- حداقل فضای مناسب در اطراف یونیت خارجی درنظر گرفته شود.
- یونیت خارجی را در محلی نصب کنید که سر و صدای آن و هوای گرم خروجی از کندانسور برای دیگر همسایگان مزاحمت ایجاد نکند.
- جهت جلوگیری از انتقال صدا به داخل ساختمان از لرزه‌گیرهای استاندارد در پایه ها جهت نصب یونیت خارجی استفاده شود.

دمـاتجهیــز؛ بهترین قیمت ها و برند های تجهیزات تأسیسات ساختمان

سخن پایانی

در مجموعه تخصصی دماتجهیز بعنوان اولین و معتبرترین مجموعه فروش کلیه تجهیزات تأسیسات ساختمان و دستگاه های تهویه مطبوع، اطلاعات فنی و قیمت های تضمین شده انواع داکت اسپلیت ها در ظرفیت های گوناگون از بهترین برندها و سازندگان داکت اسپلیت ارائه گردیده است؛ به منظور بررسی و انتخاب داکت اسپلیت مورد نیاز واحد مسکونی یا اداری خود می توانید با کارشناسان بخش تجهیزات تهویه مطبوع مجموعه تخصصی دماتجهیز در ساعات اداری از طریق شماره تلفن 88822550-021 تماس حاصل فرمائید.

مقالات مرتبط

جهت کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌شود مطالب مرتبط با مقاله "چه زمانی باید از داکت اسپلیت استفاده شود؟" را نیز مطالعه فرمایید.