شیر برقی یا شیر سلونوئیدی چیست

شیر برقی یا شیر سلونوئیدی با استفاده از انرژی الکتریکی و نیروی مغناطیسی کار می کند و اساسا یک شیر الکترومکانیکی است.

بر خلاف شیرهای مکانیکی، توان عملکرد شیر برقی محدود است ولی اصولاً طراحی و ساخت این شیر به گونه ایست که از حداکثر توان کارکرد آن استفاده می شود.

اساس عملکرد شیرهای برقی یا سلونوئیدی بدین صورت است که با تولید میدان مغناطیسی حول سیم پیچ تعبیه شده در هسته آهنی و عبور جریان الکتریسیته از سیم پیچ، انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی و حرکت خطی تبدیل می کند.

اصولاً شیر برقی برای کنترل عبور سیال هایی مانند گاز، گازوئیل، سوخت، روغن، هوا، بخار و آب به کار می رود؛ کنترل عبور و جریان سیال، توسط کویل شیر سلنوئیدی صورت می پذیرد. بدین صورت که نیروی الکتریسیته از کویل عبور می کند و با ایجاد میدان مغناطیسی، هسته آهنی را حرکت داده و در نهایت باعث باز و بسته شدن مسیر عبور سیال می گردد.

همانطور که پیش تر ذکر شد، به شیرهای برقی، شیرهای سلنوئیدی نیز اطلاق می گردد. دلیل این نام گذاری این است که سلنوئید نقش مهمی در راه اندازی شیرهای برقی ایفا می کند و اصولاً همان عاملی است که باعث تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی و حرکت خطی می گردد. در واقع وجود سلنوئید است که باعث می شود شیرهای برقی را زیر مجموعه شیرهای الکترومکانیکی بدانیم.

ساختار شیر برقی

یکی از کاربردهای مهم شیرهای برقی، استفاده در پکیج های گرمایشی دومبدل است. همانطور که می دانید پکیج های دیواری یا زمینی دومبدل، وظیفه تأمین گرمایش مورد نیاز محیط (رادیاتورها) و تأمین آب گرم مصرفی را توأمان بر عهده دارند. هنگامی که شیر آب گرم مصرفی باز می شود و مصرف کننده منتظر لمس آب گرم است، شیر برقی باعث هدایت آب گرم از مبدل حرارتی ثانویه تعبیه شده در پکیج می گردد.

شیر موتوری

شایان ذکر است پکیج هایی که با یک مبدل کار می کنند و به آن ها پکیج تک مبدل اطلاق می شود، فاقد شیر برقی می باشند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد شیر برقی ابتدا باید ساختار سلنوئید را بهتر بشناسیم؛

اجزای سلونوئید در شیر برقی

بطور کلی یک شیر برقی از بدنه اصلی (شیر) و سلونوئید تشکیل شده است. همانطور که ذکر گردید، سلنوئید عامل تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی در شیرهای برقی است؛

شیر برقی سلونوئیدی

اجزای تشکیل دهنده سلونوئید عبارتند از

سیم پیچ
میله آهنی (به این میله، سُنبه سلونوئید نیز گفته می شود)
شیر و کابل کنترلی

اجزای سلونوئید

سیم پیچ سلونوئید از سیم های مسی پیچیده شده که با ورق های کاغذ چرب عایق از هم جدا می شوند (تا نیروی مغناطیسی آن ها بر یکدیگر تأثیر نگذارد) تشکیل شده است. ساختمان کلی سیم پیچ با لاک محافظ پوشیده می شود تا در برابر رطوبت، تأثیر سیال و اکسیداسیون محلول ها حفاظت گردد.

میله یا سنبه نیز قسمت متحرک سلونوئید شیر برقی است، این قطعه از لایه های فولاد ساخته شده و وظیفه قطع و وصل جریان عبور سیال را بر عهده دارد. اجزای بخش الکترومغناطیسی شیر برقی در تصویر زیر قابل مشاهده هستند.

اجزای شیر برقی

اجزای مختلف شیر برقی

بدنه
ورودی سیال
خروجی سیال
سیم پیچ و متعلقات سیم پیچ
میله فلزی
فنر
دریچه خروجی

اجزای شیر برقی

مجموعه اجزای ذکر شده ساختار شیر سلونوئیدی را تشکیل می دهند که این شیر به وسیله یک درپوش پوشانده می شود تا ذرات گرد و غبار به داخل ساختار آن راه پیدا نکنند.

شیرهای برقی بر اساس عملکردی که در سیستم های خطی دارند به مدل های مختلف و متنوعی تقسیم می گردند. با این حال می توان در حالت کلی آن ها را به شیر های برقی با حرکت مستقیم (که یا بطور کلی بسته می شوند و یا باز می شوند)، شیر های برقی NO (در حالت عادی باز هستند) و شیرهای برقی NC (در حالت عادی بسته هستند) تقسیم نمود.

نکات مهم انتخاب و خرید شیر برقی یا سلونوئیدی

در هنگام خرید و سفارش شیر برقی باید چند مورد را مد نظر قرار داد؛ فارغ از اینکه قیمت و شرکت سازنده شیر سلنوئیدی حائز اهمیت است، نکاتی وجود دارد که انتخاب خریدار را به انتخابی هوشمندانه تبدیل خواهد نمود:

ولتاژ و جریان شیر برقی که شامل ولتاژ مجاز قطعه و ولتاژ اعمالی به آن می گردد.
حداکثر زمانی که شیر برقی مجاز است روشن بماند و کار کند.
نوع و کاربرد شیر (برای مواردی همچون بستن یا باز کردن جریان عبور سیال)
اندازه دهانه و سایز اتصالات شیر برقی
میزان فشار کاری مجاز دستگاه
نوع اتصال که می تواند دنده ای یا فلنجی باشد؛ مورد دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، محیط انتقال سیال است که باید از نظر میزان رطوبت، دما و فشار مورد بررسی قرار گیرد.

انواع شیر برقی بر اساس تعداد دهانه

تعداد دهانه بر اساس کاربرد شیر برقی در سیستم مورد بررسی قرار می گیرد.

شیر برقی دو راهه که دارای دو دهانه ورودی و خروجی سیال است.

شیر برقی دوراهه

شیر برقی سه راهه که دارای سه دهانه جریان سیال است.

شیر برقی سه راهه

شیر برقی چهار راهه که دارای چهار دهانه جریان سیال می باشد.

شیر برقی چهار راهه

از شیر برقی در سیستم های پنوماتیک هوای فشرده نیز بصورت گسترده ای استفاده می شود؛ یکی از کاربردهای روتین شیرهای برقی در این گونه سیستم ها، استفاده در درب های اتوماتیک است که عملکرد شیر سلنوئیدی مستقیمأ بر جک و هیدرولیک این نوع درب ها تأثیر مستقیم دارد.

مزایای استفاده از شیرهای برقی یا سلونوئیدی

سرعت بالا: که همان عملکرد سریع در قطع و وصل جریان عبور سیال می باشد.
افزایش قابلیت اطمینان
کارایی و دوام طولانی
طراحی یکپارچه و سهولت در استفاده
مصرف برق پایین

دمـاتجهیــز؛ بهترین قیمت ها و برند های تجهیزات تأسیسات ساختمان

سخن پایانی

در بخش شیرهای برقی مجموعه تخصصی و فروشگاهی دماتجهیز میتوانید انواع شیرهای برقی مورد نیاز خود را از نظر سایز، برند، فشار کار، نوع سیال، قیمت و دیگر مشخصات فنی بررسی و انتخاب نمایید. برای بررسی و انتخاب شیر برقی یا سلونوئیدی مورد نیاز می‌توانید در ساعات اداری با کارشناسان بخش تجهیزات کنترل در مجموعه دماتجهیز از طریق شماره تلفن 88822550-021 تماس بگیرید.

مقالات مرتبط

جهت کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌شود مطالب مرتبط با مقاله "شیر برقی یا شیر سلونوئیدی چیست؟" را نیز مطالعه فرمایید.

ئماتجهیز