عایق حرارتی چیست و چه کاربردی دارد؟ | دماتجهیـز

عایق حرارتی بعنوان یک راه حل، جهت جلوگیری از انتقال حرارت و حتی عایق صوت از دیوارها و سقف های ساختمانها و نیز جداره خارجی لوله های حاوی آب سرد و گرم و کف به محیط خارجی استفاده می‌شود. بنابراین یکی از مهمترین مصالح ساخت و ساز عایق حرارتی و صوتی است که نیاز به تأمین انرژی برای گرمایش یا سرمایش را کاهش داده و همچنین باعث کاهش چشمگیر اتلاف و مصرف انرژی می‌شود. این امر به ویژه با توجه به شرایط آب و هوایی متنوع و متغیر در سراسر جهان از اهمیت بسیاری برخوردار گردیده است.

بسیاری از سازندگان و مجریان ساختمان در ابتدا ممکن است به دلیل هزینه های اولیه خرید، از عایق ها استفاده نکنند اما با گذشت زمان و بتدریج با کاهش مصرف انرژی چند برابر این هزینه اولیه جبران خواهد شد. علاوه بر این، استفاده از عایق های حرارتی تا میزان قابل توجهی ورود آلاینده ها به محیط زیست را کاهش خواهد داد. در این مقاله به کاربرد ها، ویژگی ها و مزایای انواع عایق حرارتی پرداخته شده است، لطفاً با ما همراه باشید.

انواع عایق حرارتی و صوتی

عایق ها به طور کلی به دسته های،رول های عایق پشم سنگ و پشم شیشه، انواع ورق های عایق فوم و پلی استایرن در ضخامت های مختلف بصورت فویل دار یا بدون فویل، ساندویچ پانل های پشم سنگی، ساندویچ پانل های پلی استایرن، ساندویچ پانل های پلی اورتان، عایق های لوله ای و سلولزی و... تقسیم می‌شوند. که در ادامه در خصوص پرکاربردترین انواع آنها توضیحاتی ارائه می‌گردد.

عایق پشم شیشه

 این عایق با وزش بخار آب بر روی الیاف تهیه شده از شیشه‌ی مذاب تهیه می‌شود. ساختار الیافی پشم شیشه موجب انعطاف پذیری این عایق و محبوس شدن هوا در فضا های خالی آن می‌شود. جرم مخصوص عایق های پشم شیشه بین 8 تا 140 کیلوگرم بر متر مکعب و حداکثر درجه حرارت کار آن حدود 600 درجه‌ی سلسیوس است.
عایق پشم شیشه تشکیل شده از الیاف بسیار نازک تارهای شیشه است که تقریبا به هم متصل و پس از سرد شدن با همدیگر دسته می شوند و روی کاغذ کرافت، سربی، قیری یا تور الیاف دار قرار می‌گیرند. عایق پشم شیشه کندسوز بوده و سازگار با محیط زیست است. از پشم شیشه برای عایق بندی بام های شیب دار بر روی ورقه های پوشش زیرین و در بام های تخت در زیر پوشش ایزوگام و آسفالت (یا موزائیک سقف) بصورت نمدی استفاده می شود.

توجه داشته باشید که این عایق حرارتی (پشم شیشه) باید از رطوبت دور بماند تا قارچ و باکتری در میان الیاف آن رشد نکند. ساختار فیزیکی عایق پشم شیشه طوریست که خواص آگوستیک دارد و به همین دلیل می‌توان از آنها در ساختمان سازی بعنوان عایق صوتی نیز استفاده نمود.

عایق پشم معدنی سرباره

عایق پشم معدنی سرباره یکی از انواع پشم معدنی است که از سرباره کوره ذوب آهن تهیه می‌شود. برای عایق کاری دمای پایین، پشم معدنی سرباره بوسیله‌ یک ورقه‌ی کاغذ قیر اندود پوشیده می‌شود. برای دمای بالا، از عایق پشم سرباره مجهز به ورق آلومنیمی یا توری گالوانیزه استفاده می‌شود. این عایق در برابر احتراق و رشد قارچ و باکتری مقاومت بالایی دارد و از این منظر نسبت به عایق های پشم شیشه برتری دارد.

عایق پشم سنگ

یکی از متداول ترین عایق های حرارتی موجود در بازار، عایق پشم سنگ است که کاربردی همانند پشم معدنی دارد. عایق پشم سنگ از ذوب سنگ بازالت که در اثر فعالیت های آتشفشانی ایجاد شده، تولید میشود. دمای قابل تحمل آن 750 درجه سلسیوس و کندسوز است. این عایق ها نسبت به سایر عایق ها وزن کمتری دارد و بعد از خشک شدن ویژگی های خود را حفظ می‌کند. یکی از امتیازات عایق پشم سنگ کارکرد ساده آن است که باعث محبوبیت آن شده و همچنین عایق پشم سنگ با کلیه مصالح ساختمانی سازگاری دارد. همچنین عایق پشم سنگ مقاومت بسیاری در برابر رشد و تکثیر باکتری‌ها و قارچ ها دارند. نکته مثبت دیگر آن سازگاری با محیط زیست است.
استفاده در ایزوله یا ضد حریق یکی از مهم ترین کاربردهای عایق های پشم سنگ است، در واقع از این پوشش می توان برای حفاظت از سازه های فلزی، چاهک های آسانسور، تاسیسات الکتریکی، راهروهای فرار و... در برابر حریق استفاده نمود.

عایق های فوم

انواع مختلف عایق های فوم (از نظر متریال و محصول نهایی) باعث تنوع گسترده ای در این نوع از عایق های حرارتی شده است. عایق های فوم با نامهای: فوم های الاستومری پلی استایرن، پلی اورتان، فنولیک، پلی وینیل کلراید، فوم EPDM (اتیلن-پروپیلن-منومر)، نیتریل فوم و... و با خصوصیات و کاربری های متفاوتی عرضه می‌شوند.

عایق های فوم درسایزها و اشکال مختلف رولی، لوله ای، ورقه ای همراه با فویل یا بدون فویل آلومینیومی بطور گسترده تولید و عرضه می‌شوند و در ساختمان ها، تأسیسات و صنعت نیز بصورت فراوان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عایق الیاف معدنی

الیاف معدنی از خرد کردن دانه بندی سنگ آتش فشان دیر ذوب ساخته می شود. این عایق حرارتی غیر قابل اشتعال بوده و جهت عایق صوت هم استفاده می‌شود. عایق حرارتی الیاف معدنی به شکل حصیر سبک ارتجاعی بوده و برای عایق کاری بام های شیب دار بر روی صفحات پوشش زیرین استفاده می شود. از دیگر ویژگی های قابل توجه در عایق الیاف معدنی، جلوگیری از رشد قارچ و کپک در آن است.

عایق پرلیت

این کانی منشأ آتش فشانی دارد که در مناطق مرطوب تشکیل می‌شود و جهت خاصیت عایقی بهتر با کمی آب ترکیب شده‌است. بنابراین پرلیت در ساختار خود حاوی مولکول های آب است که در حین پخت در دمای بالا این آب را از دست می‌دهد. به همین دلیل این عایق ساختار اسفنجی داد و با حفظ هوا در خُلل وفُرج خود عایق مناسبی در برابر انتقال حرارت و اتلاف انرژی خواهد بود. یکی از ویژگی های این سنگ که باعث شده از آن به عنوان عایق حرارتی استفاده شود، غیرآلی بودن آن است و این به آن معناست که این عایق با اکثر اسیدها وارد واکنش نمی شود و در برابر پوسیدگی و حمله موریانه ها نیز مقاوم است. عایق پرلیت در کنارمزایای خود، معایب چشمگیری نیز دارد که در هنگام خرید باید به آنها توجه نمود که از جمله آنها مقاومت فشاری پایین آن است،  لذا نباید در مکانهایی که تحت فشار و رطوبت زیاد است مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین به علت اتصال سوراخ های موجود در آن به هم، مانند اسفنج آب را جذب کرده و بدین ترتیب مقاومت آن کاهش می یابد.

عایق تخته های فیبری

این ماده اولین عایق حرارتی ساختمان است که از فشرده کردن پشم نمد و دیگر الیاف گیاهی به صورت تخته‌های صلب ساخته می‌شود. به سادگی رطوبت را جذب می‌کند و موجب کاهش مقاومت و خاصیت عایقی خود می‌شود. این عایق مقاومت ضعیفی در برابر آتش دارد به همین دلیل گزینه مناسبی برای استفاده در ساختمان سازی نمی‌باشد اما با توجه به قیمت پایین و پایداری ابعاد آن، به همراه پوشش زیرین از عایق پلاستیک به عنوان زمینه ای برای آسفالت و پوشش نمدی استفاده می شود.

عایق تخته چوب پنبه فشرده

این نوع عایق با فشرده کردن دانه‌های چوب پنبه و ترکیب آن با صمغ طبیعی تولید می‌شود و بسیار گران قیمت هستند. این عایق حرارتی در برابر رطوبت مقاوم است به همین دلیل  در مکان های مرطوب طرفداران بسیاری دارد و در کاربری های متفاوت استفاده می‌شود. نکته قابل توجه در مورد این عایق، مقاومت کششی ضعیف آن است که ایجاب می‌کند تا در زمان نصب آن حتما از یک تکیه گاه استفاده شود تا از بروز شکستگی ناگهانی آن جلوگیری شود. اما به همان میزان از مقاومت فشاری بالایی برخوردار است.

عایق شیشه اسفنجی

این ماده با استفاده از شیشه خالص که تا 30 برابر حجم خود منبسط می‌گردد و به صورت صفحات صلب و اسفنجی عایق بندی تبدیل می‌شود از خصوصیات مثبت این عایق مقاومت در جذب رطوبت و مقاومت در مقابل جانوران موذی است. همچنین یکی از ویژگی های مهم و کاربردی این عایق که باعث می‌شود در تقسیم بندی انواع عایق های حرارتی قرار بگیرد، نسوز بودن و برخورداری از مقاومت فشاری بالای آن است.

نکات مهم در زمان انتخاب عایق حرارتی مناسب

برای انتخاب هوشمندانه عایق حرارتی مورد نیاز، باید در مورد انواع عایق های موجود، مقاومت حرارتی درجه بندی شده آنها، سهولت استفاده و البته ارزش آنها مطلع شوید. همچنین باید ویژگی های کاربردی و محیطی آن و ملاحظات مربوط به ایمنی آنها را در نصب و اجرا توجه داشته باشید. در ادامه با چند مورد از ویژگی های عایق حرارتی خوب و مناسب آشنا می‌شویم.

مقاوم در برابر اعمال فشار

پس از نصب عایق های حرارتی به دلیل فشار های احتمالی یک سازه ممکن است آن ها نیز تحت فشار قرار بگیرند، به همین دلیل یک عایق مناسب حتماً باید تحمل فشار های وارده را داشته باشد.

غیر قابل اشتعال بودن عایق

از مهم ترین مواردی که زمان انتخاب عایق حرارتی باید در نظر گرفت، غیر قابل اشتعال بودن آن عایق حرارتی یا صوتی است.

ضریب انتقال حرارتی

پایین بودن هرچه بیشتر عدد ضریب انتقال عایق، نشانگر مقاومت حرارتی بالاتر و عملکرد بهتر آن در برابر تبادل حرارت و اتلاف انرژی است که باید به آن توجه شود

مقاوم در برابر رشد قارچ ها

یکی از موارد مهم در عایق کاری که باید به آن توجه نمود رعایت بهداشت است که در صورت عدم توجه به آن بستر برای رشد و تکثیر قارچ ها و میکروب ها فراهم می‌شود و توجه به این مسئله یکی از موارد ضروری یک عایق خوب محسوب می شود که از این نظر عایق های پشم سنگ و پشم سرباره بیشتر مورد توجه هستند.

ضد اشعه ماوراء بنفش

یکی دیگر از ویژگی های مهم که لازم است در روند خرید عایق هایی که در فضاهای باز در معرض تابش نور خورشید قرار خواهند گرفت به آن توجه داشته باشید مقاوم بودن آن ها در برابر اشعه ماوراء بنفش است.

خنثی بودن در برابر واکنش شیمیایی

در زمان نصب عایق ها در ساختمان باید به این نکته توجه کرد که با عوامل خارجی واکنشی نشان ندهند و کاملاً خنثی باشند. در غیر اینصورت طول عمر عایق کاهش خواهد یافت یا حتی ممکن است عوارض خطرناکی برای ساکنین به همراه داشته باشد.

کشش بالا در برابر انقباض و انبساط

انبساط و انقباض فرآیندی است که بر اثر سرما و گرما در هر جسمی رخ می‌دهد و از موارد مهم در ساختمان سازی نیز محسوب می شود. یک عایق حرارتی خوب باید در شرایط دمایی متفاوت دارای امکان بروز انقباض و انبساط داشته باشد.

مزایای استفاده از عایق حرارتی و صوتی

همانگونه که گفته شده، عایق ها در دیوار ها، جداره لوله ها، تجهیزات حرارتی برودتی و... در صنعت و تأسیسات بکار میروند و از آن ها به عنوان راه حلی برای کاهش سرعت انتقال حرارت به فضای خارجی استفاده می‌شود.
از مزایای استفاده از عایق حرارتی و صوتی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• محافظت از ساختار ساختمان
• کاهش اتلاف انرژی
• بهبود هوابندی ساختمان
• نصب آسان و سریع آن
• سهولت در کنترل کیفیت عایق حرارتی
• کاهش آلودگی صوتی

شرایط نصب عایق حرارتی و صوتی

با توجه به شرایط آب و هوایی مختلف،  نحوه ساخت و... باید هنگام نصب عایق حرارتی، نکاتی را در نظر گرفت.

• جنس عایق و روکش آن، باید مناسب شرایط دمایی سیستم لوله‌کشی و شرایط محل نصب باشد.
• جنس عایق و روکش آن، باید مطابق مقررات ملی ساختمان بوده و مناسب حفاظت آن منطقه از ساختمان در برابر آتش  داشته باشد.
• استفاده از مواد و مصالح سوختی به عنوان عایق، روکش عایق و دیگر مواد کمکی از قبیل چسب نوار چسب و غیره، مجاز نیست.
• قسمت‌هایی از لوله که از دیوار آتش عبور می‌کند، نباید عایق یا روکش عایق داشته باشد.
• اگر لوله در معرض یخ زدن باشد، ضخامت عایق باید مطابق با جداول و روش‌های مهندسی مورد تأیید باشد و یا برای جلوگیری از یخ زدگی، از روش‌های دیگری جز عایق کاری، استفاده شود.

دمـاتجهیــز؛ بهترین قیمت ها و برند های تجهیزات تأسیسات ساختمان

سخن پایانی

مجموعه تخصصی دماتجهیز (اولین و معتبرترین مجموعه فروشگاهی اینترنتی کشور در حوزه تجهیزات تاسیسات ساختمان و کلیه دستگاه های تهویه مطبوع، از سال 1383 و دارای 3 جواز کسب معتبر) انواع عایق حرارتی ساختمان و هزاران محصول دیگر را با تضمین اصل بودن کالا، گارانتی معتبر و قیمت مناسب ارائه می‌نماید. برای انتخاب محصول، مقایسه قیمت ها، برند ها و خرید انواع عایق حرارتی ساختمان، لطفاً به سایت تخصصی دماتجهیز به آدرس Damatajhiz.com مراجعه نمایید. جهت دریافت مشاوره در ساعات اداری از طریق تلفن 88822550-021 با کارشناسان دماتجهیز تماس حاصل فرمایید.

مقالات مرتبط

جهت کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌شود مطالب مرتبط با مقاله "عایق حرارتی چیست و چه کاربردی دارد؟" را نیز مطالعه فرمایید.

• عایق الاستومری چیست و چه کاربردی دارد
• کلیات تأسیسات ساختمان و گرمایش موتورخانه
• رفع مشکل صدای کولر گازی
• علت یخ زدن لوله داکت اسپلیت

منتظر تماس و مشتاق دیدارتان در مجموعه تخصصی دماتجهیز هستیم

با اشتراک گذاری مقاله فوق در شبکه های اجتماعی، دوستان خود را از مطالب مهم آن آگاه سازید.