آنچه که باید در مورد دیگ شوفاژ چدنی بدانید

دیگ‌های آب گرم و یا دیگ‌های شوفاژ چدنی یکی از مهمترین اجزای موتورخانه و سیستم های گرمایش مرکزی ساختمان به شمار می‌روند زیرا این دیگ ها اصلی ترین بخش تاسیسات موتورخانه محسوب می‌شوند و گرمایش ساختمان را تامین می کنند، دیگ ها بر اساس جنس بدنه از انواع مختلفی تشکیل شده اند و به دو نوع کلی دیگ های چدنی (بویلر چدنی) و دیگ های فولادی (بویلر فولادی) دسته بندی می شوند.

دیگ شوفاژ چدنی چیست؟

دیگ شوفاژ چدنی از متداولترین انواع دیگهای آب گرم است که حرارت ناشی از احتراق ماده سوختی توسط مشعل، درجه حرارت سیال داخل آن، (آب) را بالا می برد. دیگهای چدنی بصورت پره پره ساخته و توسط بوشن ها مونتاژ می شوند و ظرفیت حرارتی دیگ با افزایش تعداد پره های آن قابل افزایش است. جنس چدن دیگ شوفاژ چدنی آتشخوار است و در مقابل اکسید شدن و رطوبت مقاوم است.
از آنجا که دیگ های چدنی و فولادی دارای کاربردها و مزایای مخصوص به خود هستند از جمله دغدغه افراد هنگام خرید دیگ های چدنی و فولادی موتورخانه، علاوه بر قیمت، بازدهی گرمایش و تحمل فشار کاری آن ها است.

در تولید دیگهای چدنی عمدتاً از چدن خاکستری استفاده می شود و در ظرفیت های مختلف و به صورت پره ای و به روش ریخته گری تولید می‌شوند. تعداد پره های دیگ های چدنی با توجه به ظرفیت حرارتی مورد نیاز آنها تعیین می شود و هر چه ظرفیت گرمایش بالاتری نیاز باشد از ابعاد و تعداد پره های بیشتری در تولید دیگ چدنی استفاده می شود.

دیگهای چدنی بر حسب ظرفیت از تعدادی پره وسط و یک پره جلو، یک پره عقب تشکیل می شوند و این پره ها به وسیله بوشن وخمیر دیگ به یکدیگر متصل می شوند و توسط چهار میل مهار در طرفین بدنه محکم می‌گردند. بین پره های انتهایی و پره های وسط از نظر شکل و قالب تفاوت وجود دارد در حالی که تمامی پره های وسط دیگ چدنی یکسان هستند.

دیگ های چدنی به دلیل قابلیت حمل، نصب و بهره برداری آسان تر و نیز قیمت مناسب تر نسبت به دیگ های فولادی استاندارد شده (در همان ظرفیت) برای پروژه های کوچک و متوسط، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

دیگ شوفاژ چدنی

دیگ فولادی چیست؟

دیگ فولادی از ورق های فولادی استاندارد با توجه به ظرفیت گرمایی و فشار کار مورد نیاز پروژه در ابعاد مختلف ساخته می شود. این دیگها در دو نوع کلی موجود می باشند:

دیگ های فولادی آتش در لوله (فایر تیوب): در این مدل حرارت و گازهای ناشی از احتراق از داخل لوله های آتش خوار عبور می کند و آب در بدنه دیگ قرار دارد که کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف و از جمله در صنعت تأسیسات گرمایشی دارند.

دیگ های فولادی آب در لوله (واتر تیوب): در این مدل، آب داخل لوله ها و آتش در محفظه احتراق جریان دارد که عمدتاً در نیروگاه ها و صنایع و ظرفیت های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

مزایا و معایب دیگ های چدنی

دیگ های چدنی استفاده های زیادی در موتورخانه ها و تأسیسات خانگی دارند و دارای مزایای زیر می باشند:

- مقاوم در برابر زنگ زدگی و خوردگی
- حمل و نقل آسان پره های دیگ به دلیل قابلیت تفکیک پره ها و حمل و نقل آسان، قابل تغییر بودن ظرفیت حرارتی با افزایش و یا کاهش تعداد پره ها
- تعویض پره های معیوب و شکسته در صورت شکسته شدن یا سوراخ شدن هر پره از دیگ چدنی در اثر حرارت
- ارزان بودن پره های دیگ چدنی نسبت به سایر تجهیزات
- دیگهای چدنی در ابعاد کوچک و متوسط موجود هستند و در موتورخانه فضای کمی را اشغال می کنند.
- متغییر بودن ظرفیت حرارتی با تغییر پره های دیگ چدنی

معایب دیگ های چدنی

یکی از مشکلاتی که در دیگ های چدنی به وجود می آید ترک برداشتن جداره پره های دیگ چدنی موتورخانه در طولانی مدت است که در اثر تنش های حرارتی، ایجاد رسوب روی سطح داخلی پره ها و یا فشار زیاد آب در سیستم ایجاد می شود.
استفاده از دیگ های چدنی در مکان های با اختلاف دمای رفت و برگشت زیاد، همچنین مناطق با فشار آب بالای سیستم توصیه نمی شود زیرا از نظر دمای کاری و فشار دارای محدودیت هستند.
این دیگها بر اثر تنش های حرارتی که بر اثر آب برگشتی نسبتا سرد بر روی پره ها ایجاد می شود دچار ترک خوردگی می شود اما در دیگ های نسل جدید با بکارگیری تکنولوژی اکواستریم بسیاری از این مشکلات برطرف شده است.
از دیگ نقاط ضعفی که در مورد دیگهای چدنی وجود دارد می توان به مقاومت متوسط آنها در برابر برخورد مستقیم شعله اشاره کرد، همچنین در صورتیکه در داخل دیگ آب نباشد و مشعل بیش از 5 دقیقه روشن بماند موجب سوراخ شدن پره دیگ خواهد شد و پره چدنی باید تعویض شود.

معایب دیگ چدنی

تفاوت دیگ چدنی و فولادی

بر اساس نوع کاربری دیگ می توان تصمیم گرفت که کدامیک مناسب تر هستند.

- دیگهای فولادی دارای استاندارد، نسبت به دیگهای چدنی دارای طول عمر بالاتری هستند.
- دیگهای چدنی برای ساختمانهای کوچک تا متوسط با سیستمهای حرارتی با ظرفیت و فشاری کاری پایین مناسب هستند. برای ساختمانهای بیشتر از 12 طبقه با سیستم حرارتی ظرفیت و فشار کاری بالا، دیگهای فولادی بهترین انتخاب هستند.
- اکثر مدلهای دیگهای فولادی راندمان بالاتری نسبت به دیگهای چدنی دارند خصوصاً دیگ های فولادی سوپر سه پاس راندمان بسیار بالایی دارند.
همچنین در صورت بهره برداری صحیح، دیگ‌های فولادی نسبت به دیگهای چدنی طول عمر بالاتری دارند. دیگهای چدنی میزان رسوب گیری بالاتری نسبت به دیگهای فولادی دارند به همین دلیل بعد از مدتی راندمان آنها نسبت به حالت اولیه کاهش می یابد و میزان شکنندگی آن افزایش می یابد.

کاربرد دیگ‌های چدنی

از آنجا که دیگ‌های چدنی برای فشارهای پایین و حداکثر 7 بار کاربرد دارند، بیشترین استفاده آنها در موتورخانه و شوفاژخانه ساختمان‌ها، استخرها و اماکنی است که نیاز به آب گرم دارند. دیگهای چدنی برای مناطق سردسیر چندان مناسب نیستند زیرا اختلاف دمای زیاد آب ممکن است موجب ترک خوردن پره ها شود.

نکات مهم در مونتاژ دیگ شوفاژ چدنی

یکی از مهمترین مسائل در کارکرد دیگها و مشعل، دودکش آنها است و دودکش ها باید 100 درصد عایق باشند و در صورت ارتفاع زیاد دودکش برای جلوگیری از سرد شدن جداره آن و مخلوط شدن بخار آب با گوگرد که باعث پوسیدگی بدنه دودکش های فلزی می‌شود برای حفظ تعادل دما دودکش پروژه های بزرگ و مناطق بسیار سرد باید گاهاً حتی در مسیر خروج گازهای احتراق، یک هیتر قرار داده شود.
دمای دودکش نباید بیشتر از 200 درجه سلسیوس باشد زیرا این امر نشان دهنده هدر رفتن انرژی از طریق دودکش و آلودگی محیط خواهد شد. دمای کمتر از 180 درجه سانتیگراد نیز موجب میعان و ایجاد رطوبت در داخل بدنه دودکش خواهد شد که این واکنش باعث ایجاد پوسیدگی در مسیر دودکش های فلزی خواهد شد.

برندهای معتبر سازنده دیگ های شوفاژ چدنی

شرکت شوفاژکار (دارای گارانتی 10 ساله و خدمات پس از فروش)
شرکت لوله و ماشین سازی (دیگ های چدنی MI3 دارای گارانتی 10 ساله و خدمات پس از فروش)
شرکت ایرفو (دارای گارانتی 14 ساله و خدمات پس از فروش)

دیگ شوفاژ چدنی شوفاژکار

دیگ چدنی شوفاژکار با بیش از 40 سال سابقه از معرفترین برندهای دیگ چدنی آبگرم در ایران و کشورهای خاورمیانه می‌باشد و در ظرفیت و مدلهای مختلف تولید و عرضه می شود که تنوع در مدلهای آن موجب پوشش تمام نیاز گرمایشی ساختمان ها و پروژه ها تا ظرفیت 1300000 کیلو کالری می گردد.

دیگ های چدنی شوفاژکار علاوه بر کیفیت و قیمت مناسب دارای خدمات پس از فروش بسیار خوب و از گارانتی 10 ساله نیز برخوردار می باشد.

معروفترین و پرکاربردترین دیگهای چدنی شوفاژکار به قرار زیر است:

- دیگ چدنی شوفاژکار سوپر 400
- دیگ چدنی شوفاژکار 400( سولار 400)
- دیگ چدنی شوفاژکار سوپر 300
- دیگ چدنی شوفاژکار سولار 300
- دیگ چدنی شوفازکار استار 1300
- دیگ چدنی شوفاژکار توربو
- دیگ چدنی شوفاژکار سوپر هیت 1300
- دیگ چدنی شوفاژکار استار 1300
- دیگ چدنی شوفاژکار سوپر 200
- دیگ چدنی شوفاژکار سوپر پلاس 200

برآورد دیگ شوفاژ چدنی مورد نیاز پروژه:

برای محاسبه تقریبی ظرفیت دیگ شوفاژ چدنی مورد نیاز در شرایط آب و هوایی مانند شهرهای تهران، کرج، مشهد، اصفهان، شیراز، کرمانشاه، رشت و... ابتدا متراژ زیربنای مفید ساختمان را در عدد 100 (کیلو کالری) ضرب نمایید و سپس برای هر واحد مسکونی نیز عدد 6000 (کیلو کالری) بابت تامین آبگرم مصرفی را به آن اضافه نمائید.
مثلا برای یک ساختمان با متراژ 2500 مترمربع زیربنای مفید و دارای 18 واحد آپارتمانی قدرت گرمایش دیگ مورد نیاز عبارتست از: کیلوکالری 358,000=(18×6000)+(100×2500) معمولاً پس از محاسبه فوق، تا 20 درصد به عنوان ضریب اطمینان به ظرفیت محاسبه شده دیگ آبگرم موتورخانه اضافه می گردد.

نصب دیگ شوفاژ چدنی

نصب و مونتاژ دیگ شوفاژ چدنی

دیگهای چدنی بصورت پره های جدا از هم باروش ریخته گری در قالب تولید می شود و از آنجا که دیگ چدنی در ظرفیت های مختلفی قابل مونتاژ است در مجتمع های مسکونی و تجاری، اداری و ویلا ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

قبل از مونتاژ دیگ چدنی حتما پره ها کاملا تمیز شود.
دیگ متناسب با زیر بنا و متراژ کل ساختمان، تعداد واحدها و نوع کاربری انتخاب شود.
مشعل متناسب با ظرفیت دیگ چدنی و قطردهانه مشعل دیگ انتخاب شود.
از سختی گیر آب در مسیر پرکن آب سیستم گرمایش استفاده شود.
جهت استفاده از حداکثر راندمان دیگ چدنی و یکنواختی توزیع حرارت می بایست لوله رفت (خروج آب) در انتها دیگ در قسمت بالا نصب شود و لوله برگشت (ورود آب به دیگ) در قسمت پائین در جلوی دیگ نصب شود.
دیگهای سولار 300، سولار 400، و سوپر 400 این امکان را ندارند. دیگهای توربو 8 الی 15 پره و دیگهای 1300 از 7 الی 20 پره این قابلیت را دارند.
جهت جلوگیری از تنشهای حرارتی ناشی از انبساط طولی توصیه می شود سکوی بتنی به ارتفاع حداقل 10 سانتی متر از کف موتورخانه بر اساس طول و عرض دیگ بصورت تراز اجرا گردد.
ظرفیت مشعل باید مناسب ظرفیت دیگ و یا حداکثر 20 درصد بالا تر باشد. طول شعله مشعل 4/3 طول محفظه احتراق دیگ را پوشش دهد و همیشه 4/1 انتهای دیگ خالی از شعله باشد و مشعل دقیقا بصورت افقی در مرکز کوره نصب شود زیرا اگر شعله مشعل به طرفین یا بالا برخورد کند موجب تشکیل رسوب در آن نقطه شده و پس از مدتی به علت عدم جریان آب در آن محل، پره دیگ از همانجا ترک می خورد و سوراخ می گردد.
در زمان مونتاژ و حمل از پرتاب کردن و رهاکردن پره های دیگ چدنی روی زمین خودداری شود زیرا باعث ترک های ریز در جداره های پره دیگ چدنی می‌شود و به مرور زمان باعث نشت آب از همان محل می گردد.
در زمان مونتاژ کلیه پره ها با خمیرنسوز دیگ کاملا درز بندی شود.

در انتها و قبل از نصب روپوش دیگ، 2 میل مهار در هر طرف دیگ (جمعاً 4 عدد) نصب و پره های دیگ کاملاً محکم به یکدیگر متصل می‌گردند.
در بسیاری از پروژه ها مشاهده می‌شود که موضوع نصب روپوش دیگ چدنی را در انتهای کار جدی نمی‌گیرند؛ این امر علاوه بر اینکه باعث زشت شدن منظر تجهیزات تأسیسات در موتورخانه می‌گردد، سبب اتلاف حرارتی بالایی در سیستم گرمایش ساختمان خواهد شد!

دمـاتجهیــز؛ بهترین قیمت ها و برند های تجهیزات تأسیسات ساختمان

قیمت دیگ چدنی شوفاژ

انواع دیگها و بویلرهای آب گرم شوفاژ که در موتورخانه ها یا شوفاژخانه های ساختمان ها نصب می شوند وظیفه تامین آب گرم تجهیزات گرمایشی مانند فن کوئل زمینی و سقفی، رادیاتورها همچنین تامین آب گرم شستشو و مصرفی، آب گرم استخر را به عهده دارند. دیگهای شوفاژ چدنی به دلیل حمل و نقل آسان، قابلیت مجزا بودن پره های دیگ چدنی، ارزان بودن و قابل تعویض بودن پره های معیوب، قدرت و میزان بهره وری جذب انرژی حرارتی کمتری نسبت به دیگ‌های فولادی استاندارد و معتبر دارند، به همین جهت معمولاً از لحاظ قیمت به صرفه تر هستند.

برای محاسبه ظرفیت دیگ آبگرم چدنی شوفاژ مورد نیاز بر اساس تعداد واحدها، متراژ و نوع کاربری ساختمان، وجود و یا عدم وجود استخر آب گرم و ... می توانید با در ساعات اداری کارشناسان بخش تجهیزات گرمایشی شرکت دماتجهیز مشورت نمائید.

مقالات مرتبط

جهت کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌شود مطالب مرتبط با مقاله "آنچه که باید در مورد دیگ شوفاژ چدنی بدانید" را نیز مطالعه فرمایید.