ضرورت پاکیزگی آب استخر | دماتجهیـز

ضدعفونی کردن آب استخر با تجهیزات ضدعفونی آب برای افرادی که مالک استخر خصوصی هستند و افرادی که از استخرهای عمومی استفاده می‌کنند‌ بسیار حائز اهمیت است. پاکیزگی و شفافیت فیزیکی آب و تعادل مواد شیمیایی موجود در آب استخر می‌تواند از سلامت افراد شناگر محافظت کند و همچنین سبب بالا بردن عمر مفید تجهیزات به کار رفته در استخر مانند فیلترها، سیستم تهویه استخر، مبدل حرارتی، پمپ های تصفیه استخر و... می‌شود.

ضدعفونی کردن آب استخر علاوه بر حذف میکروارگانیزم‌ها و باکتری‌ها باعث عدم کدورت آب استخر می‌شود. ضدعفونی کردن آب استخر تا حدود زیادی باعث عدم تشکیل جلبک و خزه در آب استخر می‌گردد. باید یادآور این موضوع باشیم، ضدعفونی آب استخر و جکوزی طبق "قواعد خاص" و "استاندارد"‌های ویژه، الزامی است. دلیل اجرای قواعد و استاندارد‌ها در ضدعفونی کردن آب استخر، علاوه بر پاکیزگیِ واقعی آب استخر، عدم آسیب به پوست و بدن شناگران و تجهیزات استخر می‌باشد.

پاکیزگی آب استخر صرفا با شفاف بودن آب رابطه‌ی مستقیمی ندارد و ممکن است آب استخر به ظاهر شفاف به نظر برسد، اما دارای باکتری‌های انتقال بیماری‌های واگیرداری که از طریق پوست به افراد منتقل می‌شوند باشد، در آن صورت می‌توان گفت آن آب از نظر میکروبی و شیمیایی آلوده است.

"جلوگیری" از بروز چنین آلودگی هایی بهترین روش مراقبت از استخرها‌ی خانگی و عمومی است اما اگر با چنین مشکلاتی هم رو‌به‌رو شدید باز هم امکانات کافی برای پاکسازی آب استخر وجود دارد. انتشار میکروب‌ها و دیگر عوامل بیماری‌زا در آب استخرهای خانگی و عمومی بسیار متداول است. برخی از باکتری‌ها و قارچ ها به سرعت در نقاط مرطوب رشد کرده و قادر به درگیر کردن افرادی هستند که از آن استخر استفاده می کنند.

رعایت و جلوگیری از شیوع این عوامل بیماری‌زا در استخرهای خانگی همانند استخرهای عمومی بسیار حائز اهمیت است چرا که در صورت عدم رعایت بهداشت و استفاده از مواد ضدعفونی کننده، می‌تواند فاجعه بزرگی را برای افرادی که از استخر یا جکوزی استفاده می‌کنند، به همراه داشته باشد.

ویروس‌های موجود در آب استخر

تا کنون بیش از 600 عامل بیماری‌زا در آب در سراسر جهان شناسایی شده اند که بسیاری از آن‌ها جهش‌زا هستند. برخی از این ویروس‌ها منجر به بیماری‌های تنفسی و عفونت‌های مثانه‌ای می‌شوند اما متداول‌ترین ویروس‌های شناخته شده در آب‌های استخر، زگیل و تبخال بوده است. این دو ویروس برای رشد و انتقال به شدت وابسته به آب و رطوبت بوده و این شرایط به خوبی در استخرها، در صورت عدم استفاده از مواد ضدعفونی کننده، به وجود می‌آید.

ویروس‌های زگیل و تبخال تا به امروز درمان قطعی نداشته‌اند و در صورت مبتلا شدن به آن، همیشه در بدن فرد باقی می‌ماند. استفاده از مواد ضدعفونی کننده آب استخر کمک شایانی به عدم درگیری افراد با این ویروس‌ها می‌کند. ممکن است برخی افراد با ذهنیت اطمینان از سلامتی اعضای خانواده خود، نسبت به استفاده از مواد ضدعفونی کننده آب استخر سر باز زنند و بی‌توجهی کنند، اما باید آگاه باشیم که برخی از ویروس‌ها را صرفا با دستگاه‌های همچون میکروسکوپ می‌توان دید.

ویروس تبخال و زگیل از جمله ویروس‌هایی هستنند که قابل تشخیص نیستند و ممکن است فرد مبتلا، هیچ علائمی نداشته باشد و فقط با آزمایش می‌توان از قطعیت ابتلا به این ویروس‌ها مطمئن شد. مواد ضدعفونی کننده که با انواع آن‌ آشنا خواهیم شد، قابلیت تخریب بنیادین این ویروس‌ها را دارد و با نفوذ در بافت‌های اصلی و زنده آن‌ها، خوشبختانه این ویروس‌ها را از بین می‌برند.

مواد ضدعفونی کننده آب استخر چیست؟

استخرهای عمومی معمولا توسط کلرهای گازی یا هیپوکلریت سدیم و فیلترهای شنی یا کارتریج ضدعفونی می‌شوند و استخرهای خانگی با استفاده از قرص های کلر تثبت شده ضدعفونی می‌شوند.

پودر کلر چیست؟

پودر کلر با پایه کلسیم، ماده ای سفید رنگ است که برای پاک‌سازی سبزی، میوه، سرویس بهداشتی، استخر و محیط‌های آلوده به کار می‌رود. کلر با خلوص 65 تا 70 درصد کاملاً قابل حل شدن در آب بوده و به وفور قابل دسترس است.

انواع کلر

کلرها دارای انواع مختلفی هستند از جمله:

• کلر با پایه کلسیم(هیپوکلریت کلسیم)
• کلر با پایه سدیم(هیپوکلریت سدیم)
• گاز کلر

میزان کلر (مواد ضدعفونی کننده) تزریق شده در آب

زمانی که کلر به منظور انجام ضدعفونی به آب استخرها اضافه می شود باید حتما بر اساس استانداردهای تعریف شده باشد چرا که به "اندازه" نبودن آن ممکن است باعث آسیب رساندن به سلامت شناگران شود.

معیارهای که برای ارزیابی میزان مجاز مواد ضدعفونی کننده آب استخر وجود دارد:

• میزان کلر آزاد یا همان کلر باقیمانده
• میزان ریداکس(ORP)

فرایند اضافه شدن کلر به آب

بلافاصله بعد از اضافه شدن کلر به آب، کلر با ترکیبات آلی آب(باکتری‌ها) واکنش می‌دهد و تا زمانی که تمام مواد آلی آب اکسیده شده شود هیچ کلری قابلیت اندازه‌گیری را ندارد. پس از فرآیند اضافه شدن کلر به آب، تنها کلر آزاد باقی می‌ماند و نشان دهنده این موضوع می‌باشد که کلر بیشتری نباید به آب اضافه کرد و میزان کلر اضافه شده برای ضدعفونی کردن آب استخر کافی بوده است.

میزان کلر آزاد باقیمانده مجاز در آب استخر به طور معمول بین 1 تا 10 میلی‌گرم در لیتر(PPM) است. میزان کلر آزاد باقیمانده در آب استخر به صورت دستی توسط کیت‌های استاندارد یا همان روش DPD قابل اندازه‌گیری می‌باشد. کلر آزاد شامل یون‌های هیپوکلریت(-OCI) و اسید کلروئید(HOCI) هستند که طبق قوانین و مقررات محلی مشخص شده توسط دولت و ادارات محلی بهداشت و محیط زیست خود، این مقدار تنظیم می‌گردد.

در صورت پدیدار شدن کلر آزاد و تزریق کلر به آب استخر، زمانی که همه ترکیبات آلی اکسید شده‌اند، کلر باقی‌مانده همراه با آمونیاک موجود در آب استخر که ناشی از عرق و ادرار می‌باشد، واکنش داده و کلرامین‌ها تشکیل می‎شوند. وجود کلرامین‌ها در آب استخر سبب تحریک چشم شناگر می‌شود و بوی نامطبوعی که گاهاً از کلر موجود در آب استخر احساس می‌شود نیز برای وجود کرامینها است.

یکی از دلایل به وجود آمدن رسوب بر دیوارهای استخر، استفاده بیش از حد از کلر می‌باشد. از دیگر مضررات بالا بودن میزان کلر در آب استخر اگر بخواهیم یاد کنیم به شرح زیر می‌باشد:

• کدر شدن آب استخر و عدم شفافیت
• تخریب تجهیزات داخلی استخر و جکوزی
• سوزش چشم
• خشکی پوست و ریزش موی شناگران
• از بین رفتن درز‌بندی‌های تجهیزات فلزی

محدوده مجاز کلرامین در آب استخر کمتر از 0.2 میلی‌گرم در لیتر(PPM) است.

ریداکس یا (Oxidtion Reduction Potential)

میزان ریداکس(ORP) آب استخر به معنای اندازه‌گیری توانایی کلر برای اکسیداسیون یا حذف باکتری‌ها و جلبک‌ها در آب استخر می‌باشد. این معیار عمدتاً در استخرهایی اندازه‌گیری می‌شود که از کلر یا دی‌اکسیدکلر به منظور ضدعفونی آب استخر استفاده می‌شود.

در واقع باید گفت که طول عمر باکتری‌های موجود در آب استخر رابطه مستقیمی با مقدار ORP یا همان ریداکس دارد. میزان سنجش و تاثیرگزاری ریداکس بر آب استخر بر اساس مثبت و یا منفی بودن آن تحلیل می‌شود به این شکل که در صورت مثبت بودن میزان ریداکس(ORP) شرایط نشان دهنده این موضوع است که؛ آب استخر قابلیت اکسیده شدن مواد آلی و از بین بردن سریع میکروارگانیزم‌ها را دارا می‌باشد.

در ادامه اگر میزان ریداکس(ORP) منفی شود، شرایط بیانگر این موضوع است که آب موجود در استخر پتانسیل بیشتری برای عمل اکسایش نیاز دارد و گندزدایی آب استخر به طور کامل صورت نمی‌گیرد.

روش اندازه‌گیری میزان ریداکس(ORP) در آب استخر

اندازه‌گیری میزان ریداکس(ORP) آب استخر به طور معمول از یک نمونه کوچک از آب استخر در کنار سیستم تزریق مواد ضدعفونی کننده توسط الکترود، سنسور و یا پروب ریداکس انجام می‌شود. میزان ریداکس(ORP) توسط پروب ریداکس با توجه به فعالیت الکترون‌ها(سرعت انتقال الکترون) در آب استخر بر اساس میلی ولت(MV) اندازه‌گیری می‌شود. پروب‌های ریداکس(ORP) معمولا به عنوان بخشی از یک سیستم تزریق مواد ضدعفونی کننده آب استخرهای بزرگ و عمومی به صورت اتوماتیک محسوب می‌شود. این سیستم‌ها توسط ارسال سیگنال به یک کنترل‌کننده باعث روشن و خاموش شدن پمپ‌های تزریق کلر به آب استخر و جکوزی می‌شوند.

طبق استاندارد سازمان بهداشت آمریکا حداقل میزان ریداکس(ORP) باید 650 میلی‌ولت باشد تا ضدعفونی کردن آب استخر بصورت مطلوب صورت گیرد. اما حد ایده‌آل میزان ریداکس برای استخرهای معمولی شنا (عمومی) بیشتر از 750 میلی‌ولت است. میزان ORP آب استخر تابع PH آب استخر می‌باشد.

در صورتی که میزان PH آب استخر در محدوده مجاز یعنی بین 7.2 تا 7.8 باشد و میزان ریداکس آب استخر همچنان کمتر از 700 میلی‌ولت باشد باید به آب استخر یون هیپوکلریت(-OCI) یا سایر مواد ضدعفونی کننده اضافه شود.

پروب‌های ORP می‌توانند دو خروجی داشته باشند که معمولا از این پروب‌ها برای سیستم‌های کنترل‌کننده خودکار مواد ضدعفونی کننده در استخر های اماکن عمومی مثل هتل‌ها، ورزشگاه‌ها و... استفاده می‌شود. دلیل این موضوع این است که برای هر دو عامل ضدعفونی کننده اصلی مانند مولد نمک کلر و ضدعفونی کننده ثانویه مانند کلر مایع به جهت پاسخگویی سریع در صورت افزایش شناگران قابل استفاده است.

سنسور دوم در پروب‌های دوگانه ریداکس نیز می‌تواند به عنوان پشتیبان (پمپ تزریق دوم و مخزن) برای سیستم‌های ضدعفونی کننده مایع استفاده شود.

تفاوت PH و ریداکس و تنظیم آن‌ها

PH و ORP عملکردی بر خلاف هم دارند به این صورت که با افزایش PH آب استخر بیش از حد مجاز که 7.8 می باشد، اثربخشی کلر نیز کاهش می‌یابد و در نتیجه باعث کاهش ریداکس می‌شود. در سیستم‌های اتوماتیک تزریق کلر استخرهای بزرگ و عمومی، معمولا دو پروب PH و REDOX در مسیر آب در گردش استخر نصب می‌گردد. همچنین دو عدد دوزینگ پمپ برای کلرواسید نیز وجود دارد که از تابلو برق مخصوص برای مدیریت تزریق به آب استخر فرمان می‌گیرند.

در صورت افزایش عدد PH آب استخر با ارسال سیگنال پروب PH و تابلوفرمان توسط پمپ تزریق اسید به آب استخر اسید هیپوکلریک اضافه می‌شود که باعث کاهش PH در محدوده مجاز می‌شود. همچنین در صورت کاهش عدد ریداکس آب استخر با ارسال سیگنال پروب Rx و تابلوفرمان توسط پمپ تزریق کلر به آب استخر کلر مایع اضافه می‌شود که باعث افزایش ریداکس (ORP) در محدوده مجاز برای آب استخرهای بزرگ و عمومی می‌شود.

محدوده‌های زمانی مجاز برای تزریق کلر

میزان کلر مورد نیاز برای ضدعفونی کردن آب استخر و تعداد دفعاتی که در یک بازه زمانی مشخص باید استخر کلرزنی شود، بستگی به موارد و عوامل زیادی دارد. مهم ترین این عوامل، میزان استفاده و نحوه نگهداری از آب استخر است. واضح است که هر چه میزان استفاده از یک استخر بیشتر باشد، به دلیل اضافه شدن مواد شیمیایی به آب، نیاز به ضدعفونی کننده استخرها و تنظیم PH آب استخر نیز بیشتر خواهد بود.

البته این موضوع نباید فراموش شود که استفاده بیش از حد عنصر کلر مضرراتش را برای شناگر دارد پس نباید در استفاده‌ی آن زیاده‌روی کرد.
میزان استاندارد کلر مورد نیاز برای یک استخر معمولی بین 1 تا 3 PPM است. این میزان باید با کیت‌های مخصوص و ویژه به صورت مداوم برای بررسی کلر آب استخر اندازه‌گیری شود. در شرایطی که کلر بالا تر از حد مجاز یا پایین تر از حد مجاز باشد باید با اضافه یا کم کردن، مقدار آن را تنظیم کرد.

جمع بندی

با توجه به شرایط موجود بیماری‌ها از جمله کرونا و بسیاری دیگر از بیماری‌های واگیردار ویروسی، میکروبی و قارچی که در این مقاله ذکر شد و می توانند از طریق پوست یا تنفس یا ... به افراد انتقال پیدا کند رعایت نکاتی که گفته شد در زمینه ضدعفونی و پاکیزگی آب استخرها، بیش از هر زمانی حائز اهمیت است. چک کردن مداوم میزان مواد ضدعفونی کننده آب استخر و استفاده از دستگاه‌های ضدعفونی کننده آب استخر، علاوه بر چک کردن میزان کلر آب استخر، ضروری می‌باشد.

افراد می‌توانند برای راحتی و اطمینان خاطر خود و برای آگاهی از وضعیت ضدعفونی و چک کردن خودکار میزان PH و ریداکس آب، از کیت های دقیق و مناسب اندازه گیری و سنجش کیفیت آب استخر استفاده کنند تا بتوانند از سلامت خود و افراد خانواده‌ی خود که از استخر استفاده میکنند اطمینان حاصل کنند.

 دمـاتجهیــز؛ بهترین قیمت ها و برند های تجهیزات تأسیسات ساختمان 

سخن پایانی

برای بررسی و انتخاب بهترین تجهیزات ضدعفونی آب استخر و جکوزی خود لطفاً در ساعات اداری با کارشناسان بخش تجهیزات استخر، سونا و جکوزی در مجموعه دماتجهیز تماس بگیرید.

مقالات مرتبط

جهت کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌شود مطالب مرتبط با مقاله "ضرورت پاکیزگی آب استخر" را نیز مطالعه فرمایید.

• چرا به سیستم تهویه هوای استخر نیاز است
• مهمترین دلایل انتخاب پکیج گرمایشی استخر
• ساختار فیلترشنی استخر چگونه است
• روش های گرم کردن آب استخر

منتظر تماس و مشتاق دیدارتان در مجموعه تخصصی دماتجهیز هستیم

با اشتراک گذاری مقاله فوق در شبکه های اجتماعی، دوستان خود را از مطالب مهم آن آگاه سازید.