ضخامت سنج

در این راهنمای جامع، قصد داریم به بررسی نکات کلیدی در انتخاب، خرید و آشنایی بیشتر با انواع ضخامت سنج بپردازیم. با مطالعه این مطالب، شما می‌توانید با اطلاعات کافی، برای انتخاب و خرید ضخامت سنج از برندهای معتبر اقدام نمایید.

راهنمای تخصصی انتخاب و قیمت خرید ضخامت سنج

ضخامت سنج یکی از تجهیزات اندازه گیری ضخامت قطعات مختلف است که در حوزه های متفاوت و به خصوص در کنترل کیفیت کاربرد دارد. از نمونه های مکانیکی این ابزار می توان به کولیس اشاره کرد. مزیت این دستگاه نسبت به کولیس این است که برای استفاده از ابزاری مثل کولیس نیاز به دسترسی دو طرفه به قطعه داریم اما ضخامت سنج یک دستگاه دیجیتال است که با استفاده از تکنولوژی و به روش های مختلف قادر است ضخامت بسیاری از اجسام و قطعات را تنها با دسترسی به یک سطح آنها و بدون نیاز به تخریب، با دقت بالایی تعیین کند.

ضخامت سنج هم مانند تمام تجهیزات دیگر انواع مختلفی دارد که بر اساس آپشن های مورد نیاز کاربر و برای بهینه سازی قیمت خرید، در مدل های متنوعی ارائه می شود. مدل‌های ابتدایی تر آن قابلیت اندازه گیری و نمایش ضخامت قطعات را  دارد در حالی که نمونه های پیشرفته تر دارای حافظه هستند و قادرند اطلاعات آماری دقیق تری از قبیل میانگین، انحراف معیار و کمترین و بیشترین اندازه ضخامت را به کاربر نمایش دهند.

ضخامت سنج ها را بر اساس تکنولوژی به کار رفته در طراحی و ساخت آنها هم می توان تقسیم بندی نمود. 3 مورد از مهم ترین روش ها عبارتند از:

• ضخامت سنج التراسونیک
• ضخامت سنج مغناطیسی
• ضخامت سنج جریان گردابی

به ضخامت سنج های مغناطیسی و جریان گردابی، ضخامت سنج پوشش (coating thickness gauge) هم گفته می شود. در ادامه هر کدام از این ضخامت سنج ها و روش عملکردشان را بررسی می کنیم.

دمـاتجهیـز؛ اولین مرجع تخصصی انتخاب و قیمت تجهیزات تهویه و تاسیسات (از سال ۱۳۸۳)

ضخامت سنج التراسونیک (ultrasonic thickness gauge)

اندازه گیری ضخامت اجسام با استفاده از تکنولوژی و ابزار اولتراسونیک (UTM)، روشی برای اندازه گیری غیر مخرب ضخامت موضعی یک عنصر جامد (به طور معمول فلزات) است. این ابزار  بر اساس مدت زمانی که موج فراصوت (یا همان التراسونیک) برای انتشار و بازگشت به سطح پراب نیاز دارد، ضخامت قطعه  را می سنجد.

سرعت موج فراصوت در این اندازه گیری با توجه به جنس آلیاژ، محاسبه و ثابت فرض می شود. البته عوامل دیگری هم از جمله دما روی این سرعت موثر هستند که معمولا از اثر آنها چشم پوشی می شود. با پایش موج فراصوت، ضخامت قطعه با استفاده از فرمول زیر محاسبه می شود:

که در این فرمول تعریف پارامترها عبارتند از:

L : ضخامت موضعی دستگاه

C : سرعت ثابت موج فراصوت در قطعه با توجه به جنس آن

t : زمان رفت و برگشت موج التراسونیک

در این فرمول مسافت طی شده توسط موج التراسونیک تقسیم بر 2 شده است. دلیل آن این است که در اندازه گیری ضخامت به روش التراسونیک ما تنها به یک سطح دسترسی داریم (در واقع دسترسی به دو طرف قطعه در این روش، ضرورتی هم ندارد). موج فراصوت ضخامت قطعه مورد نظر را با سرعت ثابت طی می کند، سپس با برخورد با وجه رو به رو، بازتاب کرده و همان مسیر را دوباره طی می کند. در نتیجه با تقسیم مسیر طی شده توسط موج التراسونیک بر 2، ضخامت محاسبه می گردد.

انتشار موج التراسونیک و اندازه گیری و ثبت زمان رفت و برگشت آن توسط تجهیزات و سنسورهایی که در پراب دستگاه ضخامت سنج قرار گرفته اند، انجام می شود. بنابراین پراب، یکی از مهم ترین بخش های دستگاه ضخامت سنج است.

مزایای ضخامت سنج التراسونیک

ضخامت سنج فراصوت مزایای زیادی دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:

• عدم نیاز به تخریب
• عدم ضرورت دسترسی دو طرفه به قطعه نمونه
• توانایی سنجش ضخامت اجسام از روی روکش و بدون نیاز به برداشتن آن
• دقت قابل قبول (0.1 میلیمتر یا کمتر)
• استفاده و کاربری آسان
• قیمت نسبتا ارزان

معایب ضخامت سنج التراسونیک

ضخامت سنج التراسونیک در کنار این مزایا، معایبی هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نیاز به کالیبراسیون برای اندازه گیری ضخامت قطعات مختلف با جنسِ آلیاژ و فلز متفاوت
• برای داشتن دقت بالا در اندازه گیری، نیاز دارد به خوبی با قطعه تماس داشته باشد.

بنابراین با استفاده از ضخامت سنج التراسونیک می توان ضخامت یک قطعه را اندازه گیری کرد.

حال ممکن است سوال دیگری در ذهن شما شکل گرفته باشد. چگونه می‌توان ضخامت رنگ و پوشش قطعات (مثلا رنگ خودرو) را اندازه گیری کرد؟

دمـاتجهیز؛ هـــزاران محصــول برای هـــزاران پــروژه (از سال ۱۳۸۳)

ضخامت سنج پوشش (مغناطیسی و جریان گردابی)

این کار را به دو روش می توان انجام داد:

• اندازه گیری ضخامت مخرب: جایی که پوشش با استفاده از یک برش تا لایه زیرین، بریده می شود.
• اندازه گیری ضخامت پوشش غیر مخرب: با استفاده از تکنیک هایی که به پوشش یا لایه آسیب نمی رساند مانند روش های اندازه گیری ضخامت مغناطیسی و جریان گردابی.

اندازه گیری ضخامت پوشش غیر مخرب را می توان بر روی سطوح فولادی مغناطیسی یا سطوح فلزی غیر مغناطیسی مانند فولاد ضد زنگ یا آلومینیوم انجام داد. ضخامت سنجهای پوشش دیجیتال برای اندازه گیری ضخامت پوشش روی لایه های فلزی ایده آل هستند. از القای الکترومغناطیسی برای پوشش های غیر مغناطیسی روی لایه های آهنی مانند فولاد استفاده می شود ، در حالی که از اصل جریان گردابی برای پوشش های غیر رسانا در لایه های فلزی غیر آهنی استفاده می شود.

بنابراین ضخامت سنج مغناطیسی و جریان گردابی، هر دو آنالایزر برای اندازه گیری ضخامت پوشش قطعات هستند و انتخاب یکی از آنها به عنوان ابزار سنجش، بستگی به جنس قطعه مورد نظر دارد. معمولا برای اندازه گیری ضخامت رنگ و پوشش قطعات مغناطیسی، آهنی و فولادی نظیر خودرو که پوشش عایق دارند از روش مغناطیسی استفاده می شود و در مورد اجسام با جنس رسانای الکتریکی و غیرمغناطیسی مانند فولاد ضد زنگ غیر مغناطیسی و آلومینیوم، روش جریان گرداب، به کار می رود.

لازم به ذکر است که امروزه دیگر بیشتر دستگاه های ضخامت سنج، به ابزار سنجش ضخامت از هر دو روش مغناطیسی و گردابی مجهز هستند تا قابلیت اندازه گیری ضخامتِ پوششِ اجسام با گستره تنوع بیشتری را داشته باشند.

در گروه ضخامت سنج مجموعه تخصصی دماتجهیز، اطلاعات و قیمت‌های ضخامت سنج با برند بنتک با گارانتی اصلی جهت بررسی و خرید شما کاربران و کارفرمایان گرامی ارائه گردیده است.

دمـاتجهیـز؛ انتخاب و خرید تجهیزات تهویه و تاسیسات (از سال ۱۳۸۳)

ضخامت‌سنج رنگ و لعاب چیست؟

ضخامت‌سنج رنگ (Paint Thickness Gauge) یک ابزار اندازه‌گیری دقیق است که برای تعیین ضخامت پوشش‌های غیرمغناطیسی (مانند رنگ، لعاب، پلاستیک، کروم یا روکش‌های محافظ) که روی یک بستر فلزی (آهنی یا غیرآهنی) اعمال شده‌اند، استفاده می‌شود.

این دستگاه با هدف اصلی اندازه‌گیری غیرمخرب (Non-destructive testing) طراحی شده است؛ به این معنی که می‌تواند ضخامت لایه رنگ را بدون نیاز به خراشیدن یا آسیب رساندن به سطح مورد آزمایش، سنجش کند.

تکنولوژی عملکرد

ضخامت‌سنج‌های رنگ معمولاً از دو تکنولوژی اصلی بسته به نوع فلز زیرین استفاده می‌کنند:

• القای مغناطیسی (Magnetic Induction): 🧲 برای اندازه‌گیری ضخامت رنگ روی فلزات آهنی (مانند آهن و فولاد). این روش بر اساس تغییر در میدان مغناطیسی هنگام قرار گرفتن سنسور روی لایه رنگ کار می‌کند.
• جریان گردابی (Eddy Current): 🌀 برای اندازه‌گیری ضخامت رنگ روی فلزات غیرآهنی (مانند آلومینیوم، مس و برنج). این روش با استفاده از جریان‌های القایی (گردابی) در فلز زیرین کار می‌کند.

کاربردهای ضخامت‌سنج رنگ

ضخامت‌سنج رنگ به دلیل دقت بالا و سرعت اندازه‌گیری، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف و زمینه‌های نظارتی دارد:

۱. کارشناسی بدنه خودرو (تشخیص رنگ‌شدگی)

• پرکاربردترین استفاده از این دستگاه، در زمان خرید و فروش خودرو است.
• تشخیص رنگ شدگی و بتونه: ضخامت استاندارد رنگ در خودروها (بسته به کارخانه) معمولاً بین ۷۰ تا ۲۰۰ میکرون است. اگر دستگاه ضخامتی بسیار بیشتر از حد استاندارد (مثلاً بیش از ۳۰۰ میکرون) نشان دهد، نشان‌دهنده وجود بتونه یا لایه‌های متعدد رنگ است که وقوع تصادف و تعمیر را تأیید می‌کند.
• تشخیص تعویض قطعات: ضخامت‌های بسیار کم یا غیریکنواخت در یک قطعه خاص می‌تواند نشان‌دهنده تعویض قطعه و استفاده از قطعات متفرقه باشد.
• تشخیص قطعات آلومینیومی: در خودروهای جدید که از آلومینیوم در ساختار بدنه استفاده شده است، این دستگاه با تغییر تکنولوژی عملکرد (از مغناطیسی به جریان گردابی) می‌تواند ضخامت رنگ روی این فلزات را نیز بسنجد.

۲. کنترل کیفیت صنعتی

در خطوط تولید و مونتاژ صنایع مختلف از جمله لوازم خانگی، کشتی‌سازی، ساخت لوله و سازه‌های فلزی:

• تضمین ضخامت پوشش محافظ: برای اطمینان از اینکه رنگ، پوشش پودری (Powder Coating) یا سایر روکش‌ها، ضخامت کافی و یکنواختی برای محافظت در برابر خوردگی، سایش یا عوامل جوی دارند.
• بهینه‌سازی مصرف رنگ: جلوگیری از استفاده بیش از حد رنگ و کاهش هزینه‌های تولید.

۳. تأیید کیفیت پوشش در پروژه‌های ساختمانی

• تأیید پوشش ضدخوردگی: اندازه‌گیری ضخامت رنگ‌ها و پوشش‌های اپوکسی یا گالوانیزه روی پل‌ها، سازه‌های فولادی بزرگ و مخازن برای اطمینان از عمر طولانی و مقاومت سازه.

خرید ضخامت سنج

ضخامت سنج به عنوان یکی از تجهیزات کنترل ایمنی جهت اندازه گیری ضخامت قطعات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به این که ضخامت سنج ها در سه نوع ضخامت سنج التراسونیک، ضخامت سنج مغناطیسی و ضخامت سنج جریان گردابی ساخته و تولید می شود، در هنگام خرید ضخامت سنج توجه به نوع، عملکرد و کارایی آن امری ضروری است.

قیمت ضخامت سنج

ضخامت سنج ها در مدل های مختلف و براساس آپشن های مورد نیاز کاربر تقسیم بندی می شوند که قیمت ضخامت سنج بر اساس آیتم هایی که دارد، مشخص می شود. به طور کلی بعضی از ضخامت سنج ها دارای حافظه هستند و قادر هستند که اطلاعات دقیق تری از ضخامت اجسام را ارائه دهند و قیمت متفاوتی هم دارند.

بنابراین در هنگام انتخاب و خرید ضخامت سنج، توجه به بازه اندازه گیری و برند ضخامت سنج امری ضروری است. مجموعه تخصصی دماتجهیز اطلاعات فنی چندین ضخامت سنج با برند های مختلف را ارائه نموده است.

دماتجهیز علاوه بر جواز کسب معتبر از اتحادیه صنف شوفاژ و تهویه مطبوع، دارای نماد اعتماد الکترونیکی بوده و فعالیت خود را از سال 1383 در دفتر مرکزی تهران

منتظر تماس و مشتاق دیدارتان در مجموعه تخصصی دمـاتجهیــز هستیم